نگار خلیلی، پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ این باکتریها را میتوان در کپسولهای مکمل، ماست، نوشیدنیها یا حتی بعنوان میانوعده مصرف کرد. آنها با هدف سودمندی برای سلامت روده به غذا اضافه می شوند، امّا تحقیقات نشان می دهند که ممکن است برای سیستم ایمنی بدن ما مفید باشد و حتی می تواند به مبارزه با کووید-19 کمک کند.
در این مطلب قصد داریم به اهمیت پروبیوتیکها بر سلامتی، نقش آنها در دوران پاندمی کرونا و پیشنهاد داروهای پروبیوتیک که بتوان در طی این دوران مصرف کرد اشاره خواهیم کرد.
اهمیت پروبیوتیک ها بر سلامتی
پروبیوتیکها غذاها یا مکملهایی هستند که حاوی میکروارگانیسمهای زنده بوده که برای حفظ یا بهبود باکتریهای «خوب» (میکرو فلور طبیعی) در بدن طراحی شدهاند. در کشور ما نیز حدود دو دهه از آغاز تولید فرآوردههای پروبیوتیک میگذرد و علاوه بر فرهنگسازی مصرف این فراوردههای سودمند، اثرات این میکروارگانیسمها در پیشگیری، کاهش بروز و کاهش شیوع مجدد بیماریها توسط محققین بسیاری در طی این سالها بررسی شده است.
پروبیوتیکها با جلوگیری از عفونت روده توسط سایر باکتریها مانع از برخی عوامل بیماری می گردند. همچنین ممکن است با سلولهای ایمنی روده ما تعامل داشته باشند و به تنظیم فعالیت سلولها در محیط پیچیده روده کمک کنند که برای جلوگیری از التهاب ناخواسته که می تواند باعث بیماری التهابی روده شود، مفید باشد. بعلاوه تحقیقات نشان داده است که اثرات پروبیوتیکها ممکن است فراتر از روده باشد و حتی می تواند پاسخ های ایمنی در ریهها را نیز تنظیم کند.
اهمیت پروبیوتیک ها در درمان بیماری های ویروسی
یکی از موضوعات مورد توجه که در کارازمایی های بالینی متعددی بررسی شده و به اثبات رسیده است، اثر استفاده از پروبیوتیکها در بیماریهای ویروسی می باشد. پروبیوتیکها علاوه بر تأثیر در کاهش شدت علائم و طول دوره بیماری های ویروسی مانند سرماخوردگی و اسهال های روتاویروسی، نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلاء به این بیماری ها داشته و همچنین در کنترل و پیشگیری از عفونت های ثانویه در بیماران بستری مانند عفونت کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) و پنومونی ناشی از ونتیلاتور (VAP) موثر می باشند.
همچنین در تحقیقات اخیر، پژوهشگران نشان دادند که مکمل پروبیوتیک می تواند التهاب روده را در برخی بیماریها از جمله عفونت HIV کاهش دهد.
اهمیت پروبیوتیک ها در پاندمی کرونا
در حال حاضر، سیستم ایمنی بدن ما با تهدید همیشگی مبارزه با ویروس کرونا و سایر سویههای آن مواجه است، به طوری که از زمان ظهور نوع بسیار عفونی دلتا، امیکرون و سایر سویه ها (واریانت)، این ویروس در ابعاد بی سابقه ای در سراسر جهان در حال شیوع است. درمانهای محدودی برای افرادی که بهشدت بیمار میشوند وجود دارد، و واکسنهای فعلی در پیشگیری از عفونت در افرادی که اخیراً تقویتکننده مصرف نکردهاند، چندان مؤثر نیستند.
کرونا دارای علائم شایعی مانند تب، سرفه، احساس تنگی نفس، از دست دادن حس بویایی و چشایی بوده و حتی میتواند در افراد مبتلا، مشکلات گوارشی مانند اسهال و دل درد ایجاد نماید. یکی از موضوعاتی که در پاندمی کرونا در کنار واکسیناسیون و پیشگیری از ابتلای افراد سالم، بسیار حائز اهمیت است، کاهش شدت علائم تنفسی و گوارشی در افراد مبتلا است و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان یکی از نهادهای پیشرو در مبارزه با این بیماری، اقدام به تهیه و انتشار پروتکلهای متعددی در این رابطه نموده است.
یکی از این پروتکلها، “دستورالعمل حمایتهای تغذیهای در بیماران سرپایی و بستری مشکوک و یا مبتلا به کووید-19” می باشد که توسط جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، معاونت غذا و دارو، انجمن تغذیه ایران و انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور تهیه گردیده است. در این پروتکل، اصول مراقبت تغذیهای برای بیماران سرپایی و بستری به صورت کامل شرح داده شده و نکته حائز اهمیت، اشاره مکرر به استفاده از پروبیوتیک (به صورت مکمل و یا لبنیات حاوی پروبیوتیک) در وعدههای غذایی این بیماران می باشد.
اهمیت پروبیوتیک ها در مقابله با عفونت های تنفسی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: پروبیوتیکها منابع غذایی فرا ویژه ای هستند که با اثری که بر فلور طبیعی روده دارند، تولید آنها را افزایش میدهند و باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش و همچنین افزایش مقاومت به انسولین، جلوگیری از افزایش چربیهای خون، جلوگیری از سندروم متابولیک، چاقی و…، میشوند.
گلاره اصغری افزود: پروبیوتیک ها در جلوگیری از عفونتهای تنفسی هم نقش دارند، هر چه تعداد باکتریهای مفید و مثبت افزایش یابد، اثرات مثبت آنها نیز افزایش خواهد یافت.
اصغری گفت: حبوبات و لبنیات با چربیهای تخمیر پذیر، زمینه مساعدی را برای افزایش باکتریهای روده و در نتیجه تولید پروبیوتیک ها فراهم میکنند.
وی تاکید کرد: سیر و پیاز با داشتن مادهای به نام آلیسین مقاومت بدن را در قبال ویروسها و قارچها افزایش میدهند. توصیه میشود به اشکال مختلف، از این دو ماده غذایی در غذای روزانه استفاده شود.