فرزند شما، دختر باشد یا پسر، زشت باشد یا زیبا، باهوش باشد یا کم‌هوش، باید او را بپذیرید و حرمت و کرامت او حفظ کنید. در این زمینه یکی از ابعاد مهم تربیتی در دین مبین اسلام که مورد توجه و سفارش واقع شده، اهمیت تربیت دختران در جامعه اسلامی است.
محمد شیرزاده، پایگاه خبری دانا، سرویس سبک زندگی؛ یکی از ابعاد مهم تربیتی دین مبین اسلام که مورد توجه و سفارش بسیاری واقع شده، اهمیت تربیت صحیح دختران در جامعه اسلامی است. چرا که دختران مادران آینده یک جامعه هستند که تربیت نسل جدید در گرو تربیت درست آنها خواهد بود.
بخش بزرگ اهمیتی که اسلام برای زنان قایل شده، در ارتباط با جنبه مادری آنهاست. اسلام به زنان اهمیت می‌دهد و برای رشد و تربیت آنها توصیه میکند تا آنان بتوانند نسلی شریف را پرورش دهند. از این جهت، بنابر جایگاه والای نقش مادری در نظام آفرینش و وظایف و مسئولیت‌های مهم او، تربیت دختران برای ایفای این نقش از ضرورتیَ خاص برخوردار است.
دختران از نگاه اسلام چه جایگاهی دارند؟
در عصر حاضر که جاهلیت با چهره جدید و مدرن رخ نموده است و جامعه غربی، اوج تحقیر و بهره کشی از زنان و دختران را به عنوان الگو معرفی کرده و تلاش می کند با قانونمند کردن ضد ارزش های خود برای جوامع دیگر، ارزشهای اسلامی را خدشه دار کند، توجّه به جایگاه دختران در سخن و سیره معصومین علیهم السلام از اهمیت بسیاری برخوردار است.
اسلام جایگاه خاص و والایی را برای زنان و دختران جامعه در نظر گرفته است. در بساری از روایات از دختران با عنوان حسنه یاد شده که هر کس از وجود آن بهره‌مند است از یاری خدا و آمرزش او برخوردار بوده و برکت در زندگی‌اش فراوان خواهد بود و رحمت خدا از آسمان بر خانه‌ای که دختر در آن باشد نازل میشود و فرشتگان الهی برای زیارت، در چنین خانه‌ای رفت و آمد می‌کنند و در هر شبانه‌روز برای پدران آنها، عبادت یک سال نوشته میشود.
همچنین در روایتی از رسول خدا(ص) در باب ارزشِ داشتنِ فرزند دختر آمده است: « خوب فرزندانی هستد دختران مخدره. هر کس یک نفر از آنها نزد او باشد خداوند او را سپری از آتش قرار می دهد و کسی که دو دختر داشته باشد خداوند به این سبب او را داخل بهشت می کند و هر کس سه دختر داشته باشد و یا همانند آن خواهر نزد او باشد جهاد و صدقه از او برداشته شده است».
در اهمیت جایگاه دختران در اسلام همین بس که در کتاب‌های روایی اصیل شیعه، بخش‌های جداگانه‌ای درباره دختران و جایگاه آنان به تحریر درآمده است.
برای مثال، در کتاب شریف کافی، بابی درباره فضیلت دختران و یا در کتاب شریف وسائل الشیعه، بابی درباره مستحب بودن طلب دختر از خداوند و تکریم دختران و دل‌سوزی و محبت بیشتر به دختران در مقایسه با دیگر فرزندان و... آمده است که این خود نشان دهنده توجه والای اسلام به دختران است.
یکی از حرکتهای مهم و انقلابی در اسلام، مبارزه با یک سنت جاهلی به نام زنده به گور کردن دختران بود که بین مردم قبل از اسلام امری عادی تلقی می‌شد و با برخورد و عکس العمل شدید اسلام مواجه گردید. به طوری که در چند جای قرآن این حرکت جاهلی با شدت محکوم و از مظلومیت و معصومیت دختران دفاع شد.
قرآن کریم در سوره نحل، خشم مردم از داشتن دختر و زنده به گور کردن آنها توسط پدرانشان را این‌گونه بازگو می‌نماید: «هرگاه به یکی از آنها بشارت دهند دختری نصیب تو شده، چهره اش (از فرط ناراحتی) سیاه میشود و آکنده از خشم می‌گردد. از قوم و قبیله خود متواری می‌گردد (و نمی‌داند) آیا او را با قبول ننگ، نگهداری و یا در خاک پنهانش کند».
تربیت دختر از دیدگاه اسلام چه ضرورتی دارد؟
ضرورت تربیت دختر از دیدگاه اسلام دارای اهمیت فراوانی است . چون اسلام بر داشتن عزت نفس دختران تاکید فراوان دارد . یک دختر مسلمان با تربیت درست عزت نفس بالایی خواهد داشت . ضرورت تربیت دختر از دیدگاه اسلام بر پایه علم و شناخت برنامه ریزی شده است . اعتماد به نفس دختر مسلمان بالا است و میتواند با توانایی هایش جهان را رو به جلو هدایت کند .
در جامعه ای که دختر درست تربیت نشود مسلما جوانان نیز درست هدایت نخواهند شد . حال که به ضرورت تربیت دختر از دیدگاه اسلام پی بردیم بهتر است درست عمل کنیم . با تربیت درست به دختر خود شخصیت و احترام ببخشیم . با او مانند یک کنیز برخورد نکنیم که فقط به امور آشپزی و خانه داری بپردازد .
دختر ازدیدگاه اسلام جایگاهی والا دارد . او بانوی خانواده است که به امور خانواده سر و سامان میبخشد . خانه را مدیریت میکند و با تدبیر و اندیشه زخمهای اجتماعی ، اقتصادی و غیره را بهبود میبخشد .
دختر رفیق پدر و همدم مادر است . باید با او درنهایت ملاطفت و شعور برخورد شود تا بتواند جایگاه خود را حفظ کند. باید از آسیبهای اجتماعی به دور باشد تا باسلامت روحی و جسمی به وظایف خود عمل کند . دختری میتواند در اجتماع و خانواده به عنوان مربی درست عمل کند که عقده نداشته باشد . گره های روحی مانع از درست عمل کردن او میشود .
تفاوت‌های تربیتی که باید در تربیت دختران و پسران لحاظ شود
تربیت فرزندان اعم از دختر و پسر دارای اشتراکاتی با یکدیگر است، اما اسلام در رابطه با تربیت فرزندان قائل به تفاوت‌هایی میان تربیت دختران و پسران است که البته این تفاوت‌ها به معنای برتری یکی بر دیگری نیست، بلکه ناشی از تفاوت‌های موجود در ساختارهای جسمی و روحی این دو جنس و همچنین مسئولیت‌ها و نقش‌هایی است که باید در بزرگسالی برعهده گیرند.
معمولاً دختران و پسران به دلیل اینکه خصوصیات درونی‌شان با هم متفاوت است در جامعه نیز از نظر اجتماعی و رفتاری در شرایط خاصی نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند؛ از نوع بازی و ارتباط با همسالان گرفته تا نوع روابطشان با والد همجنس، بنابراین والدین باید با توجه به خصوصیات رفتاری، شرایط زیستی و جسمی کودکان با آنها رفتار کنند و آنها را مورد تشویق یا تنبیه قرار دهند.
اگر کودکی با توجه به جنسیت خود پرورش نیابد (تربیت دختران با شیوه‌های پسرانه و پسران با شیوه‌های دخترانه)، ممکن است در آینده در پیدا کردن هویت جنسی ثابت خود دچار مشکل شود، بنابراین باید با پسران و دختران به‌گونه‌ای رفتار شود تا باعث تقویت و پررنگ‌تر شدن این خصوصیات در آنها گردد. برای نمونه در آموزه‌های دینی این مسئله مورد تاکید قرار گرفته است که اگر دختر به زمین خورد او را بلند کنید لباسش را تکان دهید و او را نوازش نمایید، ولی اگر پسر به زمین خورد بگذارید خودش بلند شود.
تبعیض میان دختران و پسران و تاثیرات منفی که روی آنها دارد
یکی از مسائلی که هنوز هم در برخی از جوامع برای دختران مسئله‌ساز میشود، تفاوت‌ها و تبعیض‌هایی است که در خانواده و جامعه نسبت به دختران و پسران اعمال میشود. این مسئله در دوره بلوغ که دوره آشنایی دختران با مسائل پیرامونشان است پر رنگ‌تر میشود و باعث نارضایتی بسیاری از دختران از جنسیت خود خواهد شد.
در این زمینه نقش والدین بسیار مهم است؛ زیرا آنها باید با رعایت تساوی میان فرزندان دختر و پسر خود احساس ارزشمندی را در دختران تقویت کنند و آنها را از ارز‌ش‌هایی که یک دختر در جامعه و بخصوص در دین برخوردار است، آگاه سازند تا دختران اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و دختر بودن را برای خود افتخار بدانند نه سرافکندگی و سرشکستگی.
به طور کلی می‌توان گفت، تربیت دختر امر بسیار مهمی است که امروزه آن چنان که باید و شاید مورد توجه قرار نمی‌گیرد و تربیت دختران با ملاک‌هایی که اسلام در این خصوص ارائه داده فاصله بسیاری دارد. برای تربیت صحیح دختران ضروری است که والدین نسبت به ارزش‌ها و نقش دختران در جامعه آگاهی کافی داشته باشند تا این وظیفه مهم را به نسبت اهمیتی که دارد به انجام برسانند.
