هنر دیدن کارهای خوب:
چه می‌شود اگر به جای شکار لحظات اشتباه، به دنبال شکار لحظات خوب فرزندمان باشیم؟ این سؤال، کلید تحولی بزرگ در روابط والدین و فرزندان است. در دنیایی که معمولاً چشم‌مان را بر خوبی‌ها می‌بندیم و بر بدی‌ها تمرکز می‌کنیم، شاید وقت آن رسیده که نگاهمان را تغییر دهیم.
به گزارش پایگاه خبری دانا، ذهن ما به طور طبیعی طوری طراحی شده که بیشتر بر مشکلات و اشتباهات تمرکز کند. این مکانیسم دفاعی در گذشته به بقای ما کمک می‌کرد، اما در روابط امروزی—به ویژه در رابطه با فرزندان—می‌تواند آسیب‌زا باشد.
وقتی تنها رسالت ما "مچ‌گیری" شود، در واقع داریم رابطه‌ای مبتنی بر نظارت و کنترل می‌سازیم، نه اعتماد و رشد. فرزندی که دائماً تحت نظارت و انتقاد باشد، یا شهامت خود را از دست می‌دهد یا به طور مداوم در حال جنگ و مقاومت خواهد بود.
لیست گمشده: فهرست کارهای خوب
همان‌طور که برای رفتارهای نامناسب فرزندمان فهرستی بلندبالا در ذهن داریم، چه می‌شود اگر فهرست دیگری نیز تهیه کنیم؟ فهرستی که فقط به کارهای خوب، هرچند کوچک، اختصاص دارد.
این فهرست می‌تواند شامل این موارد باشد:
- وقتی بدون اینکه بگوییم، دندان‌هایش را مسواک زد
- وقتی وسایلش را سر جایش گذاشت
- وقتی با خواهر یا برادرش مهربان بود
- وقتی بدون غرولند غذایش را خورد
- وقتی سعی کرد کاری را خودش انجام دهد
مشکل اصلی اینجاست که ما بسیاری از رفتارهای خوب را "وظیفه" تلقی می‌کنیم. از نظر ما، مسواک زدن، مرتب کردن اتاق، درس خواندن و حتی دستشویی رفتن در جای مناسب، وظایفی هستند که فرزندمان "باید" انجام دهد.
اما وقتی این کارها را وظیفه می‌دانیم، دیگر آنها را نمی‌بینیم. در حالی که برای یک کودک، هر کدام از این کارها یک یادگیری و یک موفقیت است.
اثر موجی: وقتی تشویق یک رفتار خوب، باعث تکرار آن می‌شود
روانشناسی می‌گوید: "آنچه را که توجه می‌کنی، تقویت می‌کنی." وقتی به رفتارهای خوب توجه نشان می‌دهیم و آنها را تشویق می‌کنیم، در واقع احتمال تکرار آن رفتارها را افزایش می‌دهیم.
چگونه این کار را انجام دهیم؟
- با جملات ساده‌ای مانند "دیدم که اسباب‌بازی‌هات رو جمع کردی، ممنونم"
- با نگاه‌های محبت‌آمیز و لبخند
- با در آغوش گرفتن و نشان دادن قدردانی
- با توصیف کار خوبی که انجام داده: "وقتی دیدم به برادرت کمک کردی، خیلی خوشحال شدم"
مچ‌گیری مثبت: هنر شکار لحظات خوب
اگر واقعاً رسالت ما مچ‌گیری است، پس بیایید این رسالت را متحول کنیم. به جای مچ‌گیری از اشتباهات، از کارهای خوب مچ‌گیری کنیم.
این یعنی:
- هوشیار بودن برای دیدن فرصت‌های تشویق
- فعالانه به دنبال رفتارهای مثبت گشتن
- خوبی‌ها را با صدای بلند دیدن و گفتن
- ثبت موفقیت‌های کوچک در خاطراتمان
این تغییر نگاه، فقط به فرزندپروری محدود نمی‌شود
همان‌طور که در متن اشاره شد، این مشکل در تمام روابط ما وجود دارد. با همسرمان، با همکارانمان، با کارمندانمان و حتی با خودمان. ما معمولاً خوبی‌ها را بدیهی می‌دانیم و اشتباهات را برجسته می‌کنیم.
قدم‌های عملی برای شروع
۱. چالش ۲۴ ساعته: تا ۲۴ ساعت هیچ انتقادی نکنید، فقط کارهای خوب را ببینید و تشویق کنید.
۲. یادداشت روزانه: هر شب سه کار خوبی که فرزندتان انجام داده را یادداشت کنید.
۳. تغییر زاویه دید: از خود بپرسید "اگر امروز فقط می‌توانستم کارهای خوب فرزندم را ببینم، چه چیزهایی می‌دیدم؟"
۴. تشویق غیرمنتظره: در لحظاتی که فرزندتان انتظار ندارد، کار خوبش را تحسین کنید.
سخن پایانی
فرزندپروری هنر دیدن است—هنر دیدن فرصت‌های رشد در دل رفتارهای روزمره، هنر دیدن انسان کوچکی که در حال یادگیری زندگی است، و هنر دیدن خوبی‌هایی که هر روز اتفاق می‌افتند اما ما آنقدر مشغول مچ‌گیری از اشتباهات شده‌ایم که آنها را نمی‌بینیم.
امروز تصمیم بگیرید که رسالت خود را از "مچ‌گیری از بدی‌ها" به "مچ‌گیری از خوبی‌ها" تغییر دهید. ببینید این تغییر کوچک در نگاه، چه تحول بزرگی در رابطه شما با فرزندتان ایجاد می‌کند.
