مشاورمعاون پژوهشی وزارت علوم ،تحقیقات وفناوری در خصوص سهم ایران ازتولیدعلم درسطح جهانی،به خبرنگارگروه دانش خبرگزاری داناگفت:در10سال اخیررشدعلمی درکشورشتاب بیشتری گرفته وباتوسعه تحصیلات تکمیلی دردانشگاه ها شمارمقالات علمی و پژوهشی ایران که درمجلات معتبرجهانی به چاپ رسیده بیش از30هزارمقاله بوده است.
تامسون رویترزواسکوپوس مبنای‌علم سنجی دنیا
اسماعیل قادری فرافزود:درسال2012باافزایش سهم کشورمان ازتولیدعلم درجهان به2درصدارتقا پیدا کرده ورتبه شانزدهم جهانی را به خود اختصاص داده است.
مشاورمعاون پژوهشی وزارت علوم،تحقیقات وفناوری، خاطرنشان کرد:با توجه به اینکه کشورمان پیشرفت خوبی در تمام علوم در سطح جهانی داشته است به تفکیک رشته های مختلف می توان گفت،در حوزه فناوری فضایی رتبه 8،نانوفناوری رتبه6،فناوری هسته ای رتبه 9رابه خود اختصاص داده و در بحث زیست فناوری رتبه16 و نانو رتبه4را کسب کرده است.
قادری فر در پاسخ به این سوال خبرنگارگروه دانش خبرگزاری دانا،مبنی براینکه برچه اساسی و توسط چه منبعی رتبه های علمی در سطح جهانی مشخص می شود؟گفت:مهمترین ومعتبرترین موسسه نمایه سازی درجهان موسسه اطلاعات علمی تامسون رویترزواسکوپوس هلند است که ازآن به عنوان مبنای علم سنجی استفاده می کنند.
وی درادامه گفت: آخرین آماری که ازپایگاه های استنادی اسکوپوس وISIدریافت شده نشان می دهد که میزان آمارتولیدات علمی ایران به طورچشمگیری افزایش پیداکرده ودرتاریخ سوم دسامبر 2012 میلادی برابربا سوم دی1391،میزان تولیدات علمی ایران درپایگاه اسکوپوس به 33 هزارو 647 موردافزایش یافته وایران همچنان جایگاه 16 تولیدعلم جهان راحفظ کرده است.
قادری فرهمچنین خاطرنشان کرد:سهم ایران ازتولیدعلم درمنطقه خاورمیانه نیزبیش از30 درصدمحاسبه شده که براساس آن رتبه ایران درمنطقه،دوم خواهد بود.
مساله مهم درتولیدعلم نمایه‌سازی مقالات مرتبط است
وی درپاسخ به این سوال که چرا دربرخی ازدانشگاه های کشورمان تولید علم چشمگیربوده و در برخی این سهم بسیارناچیزاست؟گفت: نخستین مساله مهم درسهم هرکشورازتولیدعلم جهانی نمایه سازی مقالات علمی پژوهشی خواهد بود وهرآنچه که به عنوان علم تولید می شود بایددرمعرض دیدهمگان قرارگیرد تاموردنقد واقع شودوبه رشدوکمال دست یابد،اما اینکه چرا برخی دانشگاه ها ضعیف ترعمل کرده اند،عوامل مختلفی می تواند داشته باشد که یکی ازاین عوامل فعالیت عضای هیات علمی دانشگاه ها است که با جدیت بیشتری به ارایه دستاوردهای خود بپردازند به طور مثال ما قریب به 60 هزارعضوهیات علمی دردانشگاه های سراسرکشوربه صورت فعال داریم که اگرسهم هریک ازآنان درنمایه ها دومقاله باشدکشوربه رشدلازم درزمینه تولیدعلم خواهد رسید و یکی دیگر ازعوامل ضعف برخی دانشگاه ها در تولید علم می تواند تقسیم امکانات در دانشگاها باشد از این روباید باتشویق نویسندگان، مقالات علمی برای چاپ دستاوردهایشان درمجلات برتردنیا،تشویق مشارکت های گروهی برای افزایش کیفیت تولیدعلم،استانداردسازی وبین المللی کردن نشریات علمی کشور،ایجادباورتحقیق وسرمایه گذاری باافزایش بودجه پژوهشی رابرای توسعه کیفیت علمی اهتمام بخشید.
وی یادآورشد: تولیدعلم شایدبه تنهایی نتوانداثربخشی فعالیت های علمی دانشگاه ها وموسسات پژوهشی کشوررابه وضوح نشان دهدبه این دلیل که موضوع تنهاحجم تولیدات علمی رانشان می دهددرحالی که سنجش وارزیابی درموردتولیدات علمی ایجاب می کند به موضوع استنادهای دریافت شده نیزتوجه شود.
جایگاه‌علمی دانشگاهای کشورکجا است؟
اما اینکه گفته می شود دانشگاه تهران از نظر رتبه علمی برترین دانشگاه کشورمان است،دانشجویان این دانشگاه با مشکلات زیادی روبه روهستند وهمین دانشگاه که درایران برترین محسوب می شود درسطح جهان صدوهفتادمین دانشگاه رتبه بندی شده است.
درهمین راستا وزارت علوم چندی پیش اعلام کرده بود که دانشجویان خارج ازکشورمی توانند به دانشگاه های همترازداخلی بیایند وادامه تحصیل بدهند،اینجا سوال پیش می آید که آیا همان امکانات آموزشی که دردانشگاه های دنیا دراختیاردانشجو قرارمی گیرد دردانشگاه های کشورمان هم وجود دارد که دانشجوی خارج از کشوربه دانشگاهای ایران برگردند؟ آن حمایت هایی که از نخبه های دانشگاهی باید صورت گیردوهمراهی که ازتولید کنندگان علمی باید بشود صورت می گیرد؟اینکه بگوییم علت ضعیف بودن برخی دانشگاه های کشورمان از نظرتولیدعلمی کمبودامکانات و نداشتن هیات علمی مجرب است کافی خواهد بود؟یا اینکه باید به فکرچاره برای رفع این خلا ها باشیم؟ یا اینکه چون درحال حاضررتبه16جهانی را داراهستیم این موضوع مارا به یک غروری برساند که تا سال ها به همین جایگاه راضی باشیم؟وآیا سهم ما ازتولیدعلم درجهان این خواهد بود؟یا اینکه جایگاه علمی ما فراترازاین چیزی است که درحال حاضر قرارداریم؟سوال دیگری که برای هر فردی ممکن است پیش بیاید این است که چرا یک دانشجوی ایرانی درخارج ازمرزها به موفقیت هایی بسیار چشم گیری دست پیدا می کند اما دانشجوی همتراز اودرداخل کشورنمی تواند استعدادهای خود را به نمایش بگذارد؟
رتبه علمی دانشگاه های ایران،درچندسال گذشته یکی ازچالش‌های علمی است که دانشجویان معمولاباآن سروکاردارند.این رتبه بندی ها براساس عملکردآکادمیکURAPنشان می دهد دانشگاه تهران رتبه 170 دنیارادارد.
رتبه علمی دانشگاه های ایران درسطح جهان به ترتیب،دانشگاه تهران رتبه یک درکشور170دراروپا،دانشگاه آزاداسلامی رتبه 2کشوری 226اروپا،دانشگاه علوم پزشکی تهران رتبه 3کشوری498 اروپا، دانشگاه صنعتی شریف رتبه 4کشوری498اروپا،دانشگاه تربیت مدرس رتبه 5کشوری516اروپا،دانشگاه شیرازرتبه6کشوری 676اروپا،دانشگاه صنعتی اصفهان رتبه 7کشوری700اروپا،دانشگاه شهیدبهشتی رتبه 8کشوری834اروپا،دانشگاه علم وصنعت ایران رتبه9کشوری911اروپا،دانشگاه تبریزرتبه10کشوری937اروپا،دانشگاه فردوسی مشه درتبه 11کشوری1003اروپا،دانشگاه علوم پزشکی شیرازرتبه 12کشوری1135اروپا،دانشگاه اصفهان رتبه13کشوری1157اروپا،دانشگاه علوم پزشکی اصفهان رتبه14کشوری1180اروپا،دانشگاه رازیرتبه15کشوری1191اروپا،دانشگاه صنعتی خواجه نصیرطوسی رتبه16کشوری1192اروپا،دانشگاه علوم پزشکی تبریز رتبه17کشوری1200اروپا،دانشگاه بوعلی سیناهمدان رتبه 18کشوری1251اروپا،دانشگاه شهیدباهنرکرمان رتبه19کشوری1295اروپا،دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی رتبه 20کشوری1363اروپا،دانشگاه مازنداران رتبه 21کشوری1391اروپا،دانشگاه علوم پزشکی ایران (سابق)رتبه22کشوری1521اروپاودانشگاه صنعتی امیرکبیررتبه 23کشوری1874اروپااست.
نتیجه اینکه:
در هر صورت به نظر می رسد که دانشگاه های ایران ازنظررتبه قابل توجه نیستند وگفته می شود در رتبه بندی و ارزیابی، استاندارد های علمی رعایت نمی شود وتوجه وحمایتی که درداخل کشوربایدبه دانشجویان برترونخبگان بشود صورت نخواهد گرفت،امید است که مسوولان کشورراهکارهای مناسبی برای تمام این مشکلات در پیش بگیرند وبا توجه به وجود نخبگان و نیروهای مجرب علمی، ما شاهد آن باشیم که ایران در آینده ای نه چندان دور به یکی از قطب‌های برترعلمی جهان تبدیل بشود. /پایان پیام
به امید روزهای روشن
گزارش از: لیلا الیاسی
