با هدف افزایش برداشت نفت از مخازن
محققان کشورمان با ساخت دستگاهی برای اندازه گیری ضریب نفوذ گازدرسیالات، گامی دیگردرافزایش میزان برداشت نفت از مخازن برداشتند.
به گزارش گروه دانش خبرگزاری دانا(داناخبر) وبه نقل از ایسنا،رسول صمدی مقدم از سازندگان این دستگاه، درباره ضرورت ساخت چنین دستگاهی گفت: مخازن نفتی ما هم‌اکنون در دوره دوم عمر خود هستند و میزان برداشت از آنها در حال افت است در حالی که می‌توان با تزریق گاز به این مخازن، بر میزان برداشت نفت، افزود.
به گفته وی با تزریق گاز به مخازن نفتی به ازای هر یک میلیون فوت مکعب گاز می‌توان 150 بشکه نفت اضافه تولید کرد. برای تخمین میزان ازدیاد برداشت و رفتار مخزن پس از تزریق گاز، تخمین ضریب نفوذ آن به میان سنگ‌های مخزن به عنوان یک محیط متخلخل، یکی از پارامترهای ضروری است.
صمدی مقدم با اشاره به اینکه ضریب نفوذ کمِ گاز باعث منبسط نشدن کافی نفت و در نتیجه تولید نفت کمتر می‌شود، خاطرنشان کرد: تمامی مهندسان نفت این موضوع را می‌دانند که ضریب نفوذ گاز باید به صورت آزمایشگاهی تعیین شود اما چون تاکنون این دستگاه در کشور ساخته نشده بود و تنها نمونه خارجی آن وجود داشت، ضریب نفوذ گاز بر اساس روابط تجربی و همبستگی‌ها تخمین زده می‌شد.
این پژوهشگر جوان که برای ساخت این دستگاه، رتبه دوم پژوهش‌های کاربردی جشنواره جوان خوارزمی را به خود اختصاص داده است، افزود: این دستگاه می‌تواند ضریب نفوذ گازی را که قرار است به مخزن تزریق شود با شبیه‌سازی دما، فشار و با نفت مخزن اندازه‌گیری کند تا ضریب نفوذ اندازه‌گیری شده برای پیش‌بینی رفتار مخزن به شبیه‌سازها سپرده شود.
به گفته او این دستگاه می‌تواند برای شبیه‌سازی دمای سنگ مخزن، دما را تا 200 درجه بالا ببرد و فشار لایه‌های زمین را به وسیله یک پمپ به صورت مصنوعی ایجاد کند؛ چرا که ضریب نفوذ گاز تابعی از دما و فشار مخزن نیز هست.
ساخت این دستگاه در قالب پروژه کارشناسی ارشد او در انستیتو مهندسی نفت دانشگاه تهران آغاز شده و سپس توسعه یافته است. نمونه آزمایشگاهی آن در چندین پروژه دانشجویی استفاده شده و یک نمونه صنعتی از آن نیز به سفارش دانشگاه خلیج فارس بوشهر ساخته شده است.
صمدی مقدم درباره ساختار این دستگاه گفت: برای این دستگاه یک محفظه گرمایی در نظر گرفته شده است که نمونه سنگ مخزن و نفت درون آن قرار می‌گیرد تا به دمای واقعی مخزن برسد. یک تانک گاز نیز برای آن تعبیه شده که گاز مورد نظر را در خود نگه می‌دارد و با یک پمپ نیز می‌توان فشار طبیعی لایه‌های زمین را برای آن تعریف کرد.
به گفته این پژوهشگر، بخش مهم دستگاه اندازه‌گیری ضریب نفوذ گاز در سیالات در محیط متخلخل، نرم‌افزارهای آنالیز آن هستند. بر اساس این گفته رایانه‌ای که به دستگاه متصل می‌شود، اطلاعات فشار، دما و زمان را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند آن را آنالیز کند.
وی در این باره توضیح داد: این نرم‌افزارها بر اساس آخرین مقالات دنیا در زمینه تخمین ضریب نفوذ گاز از چهار روش مختلف، ضریب نفوذ گاز را اندازه‌گیری می‌کنند که چهار عدد به دست آمده در نهایت چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند./پایان پیام
