گروه سلامت خبرگزاری دانا (داناخبر) - دکتر رضا کریمی*: درمان چاقی بر پنج اصل استوار است؛ کمکردن مواد غذایی مصرفی، زیادکردن فعالیت بدنی، تغییر رفتار تغذیهای، درمان دارویی و درمان جراحی.
وقتی وزن یک فرد از 30 برابر مجذور قدش (به متر) فراتر رود یعنی شاخص توده بدنی او بالاتر از 30 شود، او چاق محسوب میشود. مثلا اگر وزن یک خانم با قد 160 سانتیمتر از 77 کیلوگرم یعنی 30 برابر مجذور قد (30 ضرب در 2.56) بیشتر شود، چاق محسوب میشود.
حال اگر شاخص توده بدنی در همین خانم بالاتر از 40 باشد (یعنی وزن بدنش بیش از 102 کیلوگرم شود) او دچار چاقی خطرناک یا بدخیم شده است.
در این حالت باید رژیم غذایی، ورزش روزانه و تغییرات تغذیهای را شروع کند. اگر ظرف مدت زمان محدودی این روشها موفقیتآمیز نبود، باید مصرف دارو شروع شود و در ادامه، جراحی درمان او خواهد بود.
هرچند ما به عنوان پزشک هرگز عمل جراحی را برای لاغر شدن توصیه نمی کنیم و فکر می کنیم بهترین روش لاغری ورزش و تغذیه سالم است، اما روشهای مختلفی برای درمان جراحی افراد چاق وجود دارد:
روش اول ـ که «گاستروپلاستی» نام دارد ـ به معنای ترمیم معده است. در این حالت یک قسمت از معده با باندی محکم بسته میشود تا حجم معده کم شود.
در روشهای جدید این باند قابل تغییر است و میتوان آن را محکمتر یا شلتر کرد. به این ترتیب با کمشدن حجم معده، یکی از مهمترین مکانیسمهای سیر شدن که احساس پری معده است زودتر رخ میدهد و غذای فرد کم میشود.
در سالهای اخیر بالونهایی نیز طراحی شده است که وارد معده شده، باد میشود و انگار فرد همیشه چیزی خورده است.
روش دیگر جراحی لاغری، «گاستریک بایپس» نام دارد. در این روش، قسمتی از روده باریک بریده و به بالای معده وصل میشود. به این ترتیب وقتی فرد غذا میخورد، بیشتر غذا بلافاصله بعد از ورود به معده وارد روده میشود.
البته در حین جراحی این روده را کمی بعد به انتهای قسمت بریده وصل میکنند تا غذا وارد همه قسمتهای روده باریک بشود. با این عمل چون غذا وارد معده نمیشود احساس سیری زودتر رخ میدهد و ضمنا هورمونهایی که بعد از ورود غذا به روده ترشح میشود، در این حالت زودتر ترشح شده، متابولیسم بهتری در فرد چاق رخ میدهد.
بررسیهایی که روی افراد چاق بعد از اعمال جراحی انجام شده، نشاندهنده موفقیت این جراحیها در اکثریت مواقع و کاهش بیش از 60 درصد وزن اضافی است.
البته اگر چه این جراحیها دارای عوارض خطرناک خیلی کمی است، ولی از نظر تحمل غذا و مشکلات گوارشی مسایل زیادی برای بیمار ایجاد میکند.
البته چهار شرط برای انجام این جراحیها باید احراز شود:
1 ـ شاخص توده بدنی بالای 40 باشد.
2 ـ حتما سایر روشهای کنترل چاقی شامل رژیم، ورزش و دارو قبلا انجام شده و ناموفق بوده باشد.
3 ـ فرد خطرات حین و بعد از جراحی را قبول کند.
4 ـ فرد آمادگی پیگیری طولانی بعد از جراحی را داشته باشد.
*فوق تخصص بیماریهای غدد
منبع: جام جم