معاون وزیر نیرو در گفت و گو با خبرگزاری دانا:
معاون وزیر نیرو در امور برنامه ریزی و اقتصادی با انتقاد از خدشه دار کردن آمار این وزارتخانه در بحث آب مصرفی بخش کشاورزی، گفت: به جای اینکه به بهره وری بیندیشیم، نیاییم آمار را خدشه دار کنیم و یا اینکه سر اجزای کوچکی با هم بحث و گفت و گو کنیم. ما باید بنشینیم و ببینیم چطور می توان بهره وری آب را افزایش داد.
مهندس علیرضا دایمی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) در واکنش به اظهارات برخی مقامات وزارت جهاد کشاورزی و کمیسیون کشاورزی مجلس مبنی بر عدم صحت آمار وزارت نیرو در مورد آب مصرفی بخش کشاورزی گفت: ما در هر اموری مرجع اعلام کیفیت ها و کمیت ها را داریم. در بخش آب این مسوولیت بر عهده وزارت نیروست و وزارت نیرو مرجع تولید و انتشار آمار است. طبعا در قسمت های دیگر مثلا در بحث تولیدات محصولات کشاورزی، مرجع وزارت جهاد کشاورزی است، در مورد جمعیت مرجع وزارت کشور است. هر دستگاهی ممکن است با دقت و حساسیت خاصی این کار را انجام دهد. ولی اینکه ما بیاییم آمار و اطلاعات دستگاه دیگری را زیر سوال ببریم، به لحاظ اخلاقی درست نیست. به لحاظ علمی و فنی هم غلط است. ممکن است در بحث آمار جمعیتی یا تولیدات کشاورزی هم اعداد دقیق نباشد. ولی آنچه که مسلم است ما پذیرفتیم که مرجع به فرض آمار واردات محصولات کشاورزی یا تولیدات کشاورزی دستگاهی است که این آمار را ارایه می کند، با وجود اینکه ممکن است این آمار دقیق نباشد. این نکته که ما صورت مساله را حذف کنیم به جای حل آن، نکته ای نیست که مورد تایید ما باشد. دایمی افزود: در خصوص بحث آمار، این درست است که تحویل حجمی آب در تمام مناطقی که آب در اختیار کشاورزی قرار می گیرد، صورت نمی گیرد ولی یک چیز مسلم است و آن اینکه آب تجدیدشونده ای که در اختیار کشور قرار می گیرد، مشخص است. آبی که به مصارف شرب و صنعت می رسد، اندازه گیری دقیق می شود. پس توانستیم از آن حجم آب، بخشی از آن را اندازه گیری دقیق کنیم. آنچه که اندازه گیری نشده و مصرف می شود، طبعا به مصرف کشاورزی می رسد.
معاون وزیر نیرو در امور برنامه ریزی و اقتصادی خاطرنشان کرد: نکته دوم این است که ما معمولا روش معکوس هم استفاده می کنیم. خیلی دشوار نیست که با توجه به نوع کشاورزی کشور و سطوح کشاورزی موجود، تعیین بکنیم که ما چقدر داریم از منابع آبی برای کشاورزی استفاده می کنیم. مثلا اگر ما 4-5 محصول اساسی کشاورزی را در نظر بگیریم، تقریبا می توانیم حجم آبی که در بخش کشاورزی مصرف می شود را اندازه بگیریم.
وی متذکر شد: نکته دیگر این است که ممکن است به ما بگویند این آمار از دقت کمتری برخوردار است. ما هم تا زمانی که کنتورهای حجمی نصب نشده، نمی توانیم با دقت زیاد و قطعیت بر این مساله اصرار داشته باشیم. اما وقتی می گوییم در بخش کشاورزی 86 میلیارد مترمکعب آب مصرف می کنیم نهایت ممکن است 10 درصد این عدد با توجه به ابزار اندازه گیری ما عدم قطعیت داشته باشد. ما حتی در مورد آن 10 درصد هم صحبت نمی کنیم. ما هم اکنون داریم در بحث آبیاری، از راندمانی در حدود 30 درصد استفاده می کنیم. حال اگر به فرض تلفات را هم در نظر بگیریم، این عدد می شود 35 درصد که هنوز از اعدادی که بهره وری آب را تعیین می کند فاصله زیادی داریم. به همین دلیل قبل از اینکه وارد این چالش شویم که این چند میلی متر است یا چند سانتی متر، بهتر است اول به این توجه کنیم که خطاهای ما در حد کیلومتر است. هیچ ضرورتی ندارد که ما بیاییم ابزار اندازه گیری مان را به حد سانتی متر برسانیم. حال آنکه اگر همین میزان آب به درستی مدیریت و بهره برداری شود باید تولیدات کشاورزی ما به 2 برابر افزایش یابد.
این مقام مسوول در وزارت نیرو، اظهار کرد: پس ما با سه روش، اندازه گیری ها مان را تطبیق می کنیم. یک روش روش کسر منابعی که اندازه گیری می شود از کل. روش دوم روش معکوس است. وقتی می گوییم 450 هزار هکتار اراضی کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه داریم، با توجه به میزان آبی که برای یک هکتار داده می شود به راحتی می توانیم این محاسبه را داشته باشیم. روش سوم روش های علمی محاسبات است. حتما که ما نباید کنتور داشته باشیم. وقتی داریم آبی را از طریق کانال بتنی انتقال می دهیم، میزان راندمان انتقال ما حدود 85 تا 90 درصد است و اگر آن را با خط لوله فولادی انتقال دهیم حدود 95 درصد است. اینها اعدادی است که در کتاب های مرجع هیدرولیک جهان آمده و در طراحی ها از آن استفاده می کنیم. پس به جای اینکه به بهره وری بیندیشیم، نیاییم آمار را خدشه دار کنیم و یا اینکه سر اجزای کوچکی با هم بحث و گفت و گو کنیم. ما باید بنشینیم و ببینیم چطور می توان بهره وری آب را افزایش داد.
دایمی در پایان تاکید کرد: الان در برخی مناطق کشور برای تولید برنج حدود 20 هزار مترمکعب آب در یک هکتار مصرف می کنیم. حال ممکن است خطای اندازه گیری 10 درصدی را هم که کم کنیم این عدد بشود 18 هزار مترمکعب. من راجع به این 2000 مترمکعب که صحبت نمی کنم. من راجع به این صحبت می کنم که در بسیاری از نقاط دنیا با 5000 مترمکعب تولید برنج انجام می شود.
