در تحقیقات جدید کشف شده که سویا ممکن است شما را دربرابر ماده سمی بی‌پی ای یا بیسفنول آ محافظت کند. (BPA) یک ماده مرکب سمی است که در وسایل پلاستیکی و لوازم منزل یافت شده و باعث ناباروری می‌شود و طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در بدن ۹۶ درصد از مردم امریکا وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری دانا، بستگی به فرد مصرف کننده ، سویا می‌تواند هم یک خوراکی جامد سمی باشد و هم یک غذای فوق‌العاده مفید. طبق تحقیقات جدیدی که در نشریه متابولیسم و درون ریزشناسی بالینی منتشر شده، سویا با برخی از تأثیرات مضری که بیسفنول آ به ما می‌رساند مبارزه می‌کند. محققان برای این تحقیق با گروه سلامت عمومی هاروارد تی اچ چان، ۲۳۹ زن را مورد آزمایش قرار دادند که حداقل یک بار عمل آی وی اف را انجام داده بودند و میزان باروری‌شان را هم زمانی که در برنامه غذایی‌شان سویا مصرف می‌کردند و هم زمانی که در معرض بیسفنول آ بودند، مورد بررسی قرار دادند. محققان متوجه شدند زنانی که سویا مصرف نمی‌کردند میزان بالای بیسفنول آ در بدنشان باعث پایین آمدن شانس زنده ماندن جنین در عمل آی وی اف می‌شد. در صورتیکه در زنانی که به صورت منظم سویا مصرف می‌کردند میزان بیسفنول آ نمی‌توانست تأثیر منفی در آی وی اف داشته باشد.
اگرچه این نخستین تحقیقاتی بود که ارتباط بین بیسفنول آ و سویا را در بدن انسان‌ها بررسی می‌کرد، در تحقیقات قدیمی‌تر روی حیوانات، جورج ای چاوارو نویسنده این تحقیق و متخصص تغذیه و امراض مسری در انجمن هاروارد تی اچ چان اشاره بر این دارد که سویا با ممانعت از اضافه کردن گروه‌های متیل به دی ان ای شما بواسطه بیسفنول آ برایتان مثمرثمر است. به عبارت دیگر بیسفنول آ روی ژن‌های اصلی تأثیر گذاشته و باعث ناباروری می‌شود و سویا ماده‌ای است که جلوی این فعالیت بی‌پی آ را می‌گیرد. چاوارو به زنانی که می‌خواهند باردار شوند توصیه می‌کند بیشتر سویا بخورند. او می‌گوید حتی اگرکمی مصرف سویا را بیشتر کنند از مزایای این ماده مغذی بهره‌مند خواهند شد.
اما در مورد کسانی که قصد بارداری ندارند چه؟ آیا سویا برای آنها هم مفید است؟
خبر خوب، خبر بد و مباحث مربوط به استروژن
بیشتر بحث و صحبت‌های راجع به فواید سلامتی سویا که هم نکته مثبت دارد و هم منفی روی ایزوفلاونها (ایزوفلاونها مواد گیاهی هستند که ساختارشیمیایی آنها شبیه به استروژن انسان است. این موادگیاهی در بدن مانند استروژن‌هاعمل می‌کنند) تمرکز دارد. اما شارون پالمرمتخصص تغذیه و نویسنده کتاب «قدرت رژیم گیاه خواری» در تحقیقات پیشرفته‌تر به این نتیجه رسید که ایزوفلاون‌های سویا دقیقاً مثل استروژن عمل نمی‌کند. به عنوان مثال اگرچه در تحقیقات «مرکز سرطان یادبود سلائون کترینگ» عنوان شد که سویا ممکن است رشد سرطان سینه را در خانم‌هایی که مستعد این سرطان هستند افزایش دهد؛ در نتایج مطالعات در مرکز سلامت زنان شانگهای آشکار شد زنانی که در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی بیشتر سویا می‌خوردند ریسک سرطان سینه مربوط به یائسگی در آنها نسبت به زنانی که کمتر سویا می‌خوردند، ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده بود و در تحقیق روی ۲۷۵ زن اهل کالیفرنیا مشخص شد زنانی که فقط یک بار در هفته شیر سویا می‌خوردند احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در آنها کاهش پیدا می‌کرد و اما محققان بخش پزشکی دانشگاه استنفورد گفته‌اند که برخی استروژن‌های گیاهی درحقیقت مانع چسبیده شدن استروژن به سلول‌ها و رشد سلول‌های سرطان سینه می‌شوند. و اما در مورد آقایان، طبق تحقیقات منتشر شده در مرکز ناباروری خوردن سویا هیچ تأثیری روی سطح تستسترون در بدنشان ندارد و طبق گفته راهنماهای تغذیه انجمن سرطان امریکا، سویا می‌تواند به پایین آمدن ریسک ابتلا به سرطان‌های بدخیم پروستات کمک کند.
درضمن ایزوفلاونها همیشه با کاهش ریسک بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان و زوال عقل در سنین بالا ارتباط داده می‌شوند. همچنین در تحقیقات مطالعات زیست شیمی نشان داده شده که ایزوفلاون موجود در سویا تکثیر سلول‌های چربی را کاهش داده و یک روش جدید برای مبارزه با چاقی محسوب می‌شود.
چاوارو می‌گوید: تحقیقات جدید در مورد سویا با تمرکز بیشتر روی باروری به یک نکته مهم در مورد سویا دست پیدا کرد مبنی بر اینکه این تأثیرات با کارکردهای استروژنیک آغاز و تمام نمی‌شود. هدر بی. پاتیسائول محقق زیست شناسی و درون ریزشناسی دانشگاه ایالت شمال کالیفرنیا نیز در این زمینه اظهار داشت: حتی اگر ایزوفلاونها برداشته شوند شما می‌توانید برخی از مزایای قلبی عروقی سویا را ببینید، با اشاره به وجود پروتئین در سویا یا عمل ساده جایگزین کردن آن در برخی از وعده‌هایی غذایی به جای گوشت، می‌توانید روی مزایای سلامتی سویا روی قلبتان حساب کنید.
برای مثال سویا غنی از پروتئین با کیفیت بالا، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیب‌های ضد التهاب است. این ماده یک جایگزین عالی گیاهی است که بهترین پروتئین و آمینو اسید را نسبت به گیاهان دیگر دارد. پالمر می‌گوید: من به شخصه وقتی می‌بینم گیاه خواران از خوردن سویا اجتناب می‌کنند ناراحت می‌شوم، چراکه سویا منبع غذایی مهم و حاوی آمینو اسیدی به نام لیزین است که در بسیاری از پروتئین‌های گیاهی دیگر وجود ندارد.
سویا را درست مصرف کنید
پاتیسائول می‌گوید: اگر شما می‌خواهید از مزایای نهفته در سویا حداکثر استفاده را ببرید، پس از منابع طبیعی و کمتر فرآوری شده استفاده کنید. ارزش دارد که خاطرنشان سازیم این‌گونه منابع طبیعی (مثل دانه‌های سویا و شیر سویا) یک نسخه طلایی هستند که متخصصین حتی تمام فواید مکمل‌های پروتئین سویا را نمی‌دانند. پاتیسائول می‌گوید: درگذشته بسیار گفته می‌شد که مصرف خیلی زیاد سویا می‌تواند حداقل به صورت موقتی منجر به تعطیل شدن عادت ماهانه در زنان شود، که البته این باید برای گیاه خواران نگران‌کننده باشد، نه مردم عادی که مصرف متعادل سویا دارند.
پس متوجه شدیم مصرف مقدار کم سویا خوب است اما ما مجاز هستیم چقدر سویا مصرف کنیم؟ پالمرمی گوید مصرف یک تا دو بار سویا در طول روز مشکلی ایجاد نمی‌کند و مقدار آن در طول روز می‌تواند به اندازه یک فنجان شیر سویا یا نصف فنجان دانه سویا به جای گوشت باشد. پاتیسائول می‌گوید: اگر تا امروز سویا نمی‌خوردید پس ازاین به بعد آن را به برنامه غذایی‌تان اضافه کنید، خصوصاً برای اینکه جای گوشت را بگیرد تا از مزایای سلامتی این ماده غذایی بهره‌مند شوید.
اگرچه این نخستین تحقیقاتی بود که ارتباط بین بیسفنول آ و سویا را در بدن انسان‌ها بررسی می‌کرد، در تحقیقات قدیمی‌تر روی حیوانات، جورج ای چاوارو نویسنده این تحقیق و متخصص تغذیه و امراض مسری در انجمن هاروارد تی اچ چان اشاره بر این دارد که سویا با ممانعت از اضافه کردن گروه‌های متیل به دی ان ای شما بواسطه بیسفنول آ برایتان مثمرثمر است. به عبارت دیگر بیسفنول آ روی ژن‌های اصلی تأثیر گذاشته و باعث ناباروری می‌شود و سویا ماده‌ای است که جلوی این فعالیت بی‌پی آ را می‌گیرد. چاوارو به زنانی که می‌خواهند باردار شوند توصیه می‌کند بیشتر سویا بخورند. او می‌گوید حتی اگرکمی مصرف سویا را بیشتر کنند از مزایای این ماده مغذی بهره‌مند خواهند شد.
اما در مورد کسانی که قصد بارداری ندارند چه؟ آیا سویا برای آنها هم مفید است؟
خبر خوب، خبر بد و مباحث مربوط به استروژن
بیشتر بحث و صحبت‌های راجع به فواید سلامتی سویا که هم نکته مثبت دارد و هم منفی روی ایزوفلاونها (ایزوفلاونها مواد گیاهی هستند که ساختارشیمیایی آنها شبیه به استروژن انسان است. این موادگیاهی در بدن مانند استروژن‌هاعمل می‌کنند) تمرکز دارد. اما شارون پالمرمتخصص تغذیه و نویسنده کتاب «قدرت رژیم گیاه خواری» در تحقیقات پیشرفته‌تر به این نتیجه رسید که ایزوفلاون‌های سویا دقیقاً مثل استروژن عمل نمی‌کند. به عنوان مثال اگرچه در تحقیقات «مرکز سرطان یادبود سلائون کترینگ» عنوان شد که سویا ممکن است رشد سرطان سینه را در خانم‌هایی که مستعد این سرطان هستند افزایش دهد؛ در نتایج مطالعات در مرکز سلامت زنان شانگهای آشکار شد زنانی که در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی بیشتر سویا می‌خوردند ریسک سرطان سینه مربوط به یائسگی در آنها نسبت به زنانی که کمتر سویا می‌خوردند، ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده بود و در تحقیق روی ۲۷۵ زن اهل کالیفرنیا مشخص شد زنانی که فقط یک بار در هفته شیر سویا می‌خوردند احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در آنها کاهش پیدا می‌کرد و اما محققان بخش پزشکی دانشگاه استنفورد گفته‌اند که برخی استروژن‌های گیاهی درحقیقت مانع چسبیده شدن استروژن به سلول‌ها و رشد سلول‌های سرطان سینه می‌شوند. و اما در مورد آقایان، طبق تحقیقات منتشر شده در مرکز ناباروری خوردن سویا هیچ تأثیری روی سطح تستسترون در بدنشان ندارد و طبق گفته راهنماهای تغذیه انجمن سرطان امریکا، سویا می‌تواند به پایین آمدن ریسک ابتلا به سرطان‌های بدخیم پروستات کمک کند.
درضمن ایزوفلاونها همیشه با کاهش ریسک بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان و زوال عقل در سنین بالا ارتباط داده می‌شوند. همچنین در تحقیقات مطالعات زیست شیمی نشان داده شده که ایزوفلاون موجود در سویا تکثیر سلول‌های چربی را کاهش داده و یک روش جدید برای مبارزه با چاقی محسوب می‌شود.
چاوارو می‌گوید: تحقیقات جدید در مورد سویا با تمرکز بیشتر روی باروری به یک نکته مهم در مورد سویا دست پیدا کرد مبنی بر اینکه این تأثیرات با کارکردهای استروژنیک آغاز و تمام نمی‌شود. هدر بی. پاتیسائول محقق زیست شناسی و درون ریزشناسی دانشگاه ایالت شمال کالیفرنیا نیز در این زمینه اظهار داشت: حتی اگر ایزوفلاونها برداشته شوند شما می‌توانید برخی از مزایای قلبی عروقی سویا را ببینید، با اشاره به وجود پروتئین در سویا یا عمل ساده جایگزین کردن آن در برخی از وعده‌هایی غذایی به جای گوشت، می‌توانید روی مزایای سلامتی سویا روی قلبتان حساب کنید.
برای مثال سویا غنی از پروتئین با کیفیت بالا، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیب‌های ضد التهاب است. این ماده یک جایگزین عالی گیاهی است که بهترین پروتئین و آمینو اسید را نسبت به گیاهان دیگر دارد. پالمر می‌گوید: من به شخصه وقتی می‌بینم گیاه خواران از خوردن سویا اجتناب می‌کنند ناراحت می‌شوم، چراکه سویا منبع غذایی مهم و حاوی آمینو اسیدی به نام لیزین است که در بسیاری از پروتئین‌های گیاهی دیگر وجود ندارد.
سویا را درست مصرف کنید
پاتیسائول می‌گوید: اگر شما می‌خواهید از مزایای نهفته در سویا حداکثر استفاده را ببرید، پس از منابع طبیعی و کمتر فرآوری شده استفاده کنید. ارزش دارد که خاطرنشان سازیم این‌گونه منابع طبیعی (مثل دانه‌های سویا و شیر سویا) یک نسخه طلایی هستند که متخصصین حتی تمام فواید مکمل‌های پروتئین سویا را نمی‌دانند. پاتیسائول می‌گوید: درگذشته بسیار گفته می‌شد که مصرف خیلی زیاد سویا می‌تواند حداقل به صورت موقتی منجر به تعطیل شدن عادت ماهانه در زنان شود، که البته این باید برای گیاه خواران نگران‌کننده باشد، نه مردم عادی که مصرف متعادل سویا دارند.
پس متوجه شدیم مصرف مقدار کم سویا خوب است اما ما مجاز هستیم چقدر سویا مصرف کنیم؟ پالمرمی گوید مصرف یک تا دو بار سویا در طول روز مشکلی ایجاد نمی‌کند و مقدار آن در طول روز می‌تواند به اندازه یک فنجان شیر سویا یا نصف فنجان دانه سویا به جای گوشت باشد. پاتیسائول می‌گوید: اگر تا امروز سویا نمی‌خوردید پس ازاین به بعد آن را به برنامه غذایی‌تان اضافه کنید، خصوصاً برای اینکه جای گوشت را بگیرد تا از مزایای سلامتی این ماده غذایی بهره‌مند شوید.
