راهکارهای برخورد با کودکان قلدر در مدارس

خدیجه زارعی / به گزارش خبرگزاری "دانا"، رفتارهای قلدرمابانه دانش آموزان در مدارس همواره یکی از دغدغه های اولیا و مربیان مدارس بوده است.

شما در مطلب پیش رو به طور کاربردی با راهکارهای برخورد با این قبیل دانش آموزان آشنا می شوید.

قربانی خانواده خود را با میزان بالایی از وحدت و میزان پایینی از گفتگو ادراک می کند. پدرشان در مقایسه با مادر از قدرت بیشتری برخوردار است، همچنین این افراد همشیره های خود را در مقایسه با خودشان ضعیف تر ادراک می کنند.

این افراد در بزرگسالی دارای آسیبهای رفتاری چون؛ افت و خیزهای عاطفی، عشق فوری، غرق شدن کامل در دیگران می باشند.

قربانی مهارت لازم برای پیوستن به گروه همسالان را ندارد و احساس می کند که بین او و قلدر نابرابری قدرت وجود دارد. احساس امنیت فکری و فیزیکی ندارد، لذا مستعد آسیب جسمی و آسیب روانی هست درنتیجه دچار استرس، افسردگی، اضطراب میگردد، همیشه با افت تحصیلی و فرار از مدرسه مواجه هستند و در بدترین حالت به خودکشی فکر می کنند.

با توجه به عوامل مذکور؛ برخی ویژگیهای نامناسب خانوادگی در بین قربانی و قلدر مشترک است عواملی چون؛ بی ثباتی در شیوههای انضباطی و تربیتی، نادیده گرفتن فرزندان، یا محافظت بیش از حد در هر دو گروه مشاهده می شود.

همانطور که ریشه های قلدری و قربانی شدن، با عواملی خانوادگی و آموزشگاهی و فردی مرتبط است، راه حلهای بازدارنده از قلدری نیز از همین مجراها صورت می پذیرد. 

حل این معضل بنا به محدودیتهای محیطی، برعهدهی مدرسه خواهد بود، بنابراین پیوند خانه و مدرسه و سالم سازی جامعه از طریق مدرسه ضرورتی اجتناب ناپذیر می گردد.

برای حل این آسیب راهبردهای متفاوتی توسط مجریان مدارس انجام می گیرد از جمله؛

1)راهبرد هنجاری؛ مداخله کارکنان مدرسه را ضروری نمیداند، آزار و اذیت را نادیده می گیرد.

2)راهبرد اجتنابی؛ قلدر و قربانی را از هم جدا می کنند و به قربانی توصیه میکنند که از نزدیک شدن به قلدر پرهیز کند.این امر برای حل مشکل آنی جوابگوست، اما سبب میگردد که قربانی حل مسئله و رویایی با مشکلات خود را به درستی نیاموزد و همچنین قلدر به آسیبهای رفتاریش آگاه نشود.

3)راهبرد دفاع جراتمندانه؛ با آموزش مهارتهای لازم کمک میکند که قربانی روی پای خودش بایستد و برای دفاع از خود دارای استقلال عمل باشد. مناسب ترین راهبرد مدیریت قلدری"دفاع جراتمندانه" است که برنامههایی را جهت سازگاری قربانی و قلدر ارائه میدهد. که این آموزش را باید از مقاطع پایینتر یعنی مهدکودکها و مدارس ابتدایی آغاز کرد.

در یک نگاه کلی دفاع جراتمندانه یعنی این که شخص بتواند به حقوق خود در زندگی دست یابد و در عین حال به حقوق و خواسته های دیگران احترام بگذارد و به قربانی کمک می کند که به روشی مودبانه در شرایطی که احتمال آسیب رسانی به دیگران اندک است خواسته های خود را مطرح کند.

حال مدرسه براساس دفاع جراتمندانه راهکارهای را، جهت حل معضلات خانوادگی، فردی، و آموزشگاهی طراحی نمایید.

1)حل تعارضات خانوادگی از طریق مدرسه؛

مدرسه باید با روشهای گوناگونی چون مشاوره گروهی و فردی، تشکیل کارگاه مهارتهای زندگی، خانوادهها را کمک کنند که به شکل صحیحی با فرزندان خود رفتار نمایند. و آنان را متقاعد کنند که با رفتارهای صحیح اعتماد به نفس و عزت نفس کودکانشان را تقویت نمایند.

تقویت اعتماد به نفس کودک؛

- تایید تواناییهای هر چند کوچک کودک با تشویق بموقع

- عدم تحقیر کودک

- عدم سرزنشهای پی درپی( با جملاتی مانند؛ تو بی عرضه هستی، تو خیلی تنبلی، هیچ وقت نشد کاری را درست انجام بدهی.)

- تفریح و سرگرمی به همراه خانواده؛ پارک، ورزش، مهمانی، مسافرت، بازی دسته جمعی اعضای خانواده

2-1) تقویت عزت نفس کودک؛

- محبت و احترام به کودک

- بازی و وقت گذاشتن برای کودک

- شرکت در جلسات معنوی بهمراه کودک، 

- تقویت حس ارزشمندی کودک؛ این حس را که کودک برای خانواده و اطرافیان باارزش است را در گفتار و رفتار خود به کودکمان نشان دهیم و او را موجودی ارزشمند و محترم تلقی کنیم.

3-1) گفتگو با کودک؛

 گفتگو با فرزندان علی الخصوص در مورد برنامه هایی که مربوط به خودشان است همانند؛ نوع لباس، نوع ورزش و سرگرمی، انتخاب کتاب، چیدن وسایل اتاق، مکان تفریحی، مشورت بگیریم که کودک فضای امنی را در محیط خانواده احساس نمایید و حس استقلال عمل را در آنها زنده کنیم.

همچنین یک عادت همیشگی در کودک بوجود آوریم از مدرسه که رسید، با پرسش و پاسخ های چون؛ امروز مدرسه چطور بود؟ خانم معلم چه درسهایی را گفت؟ باعث شویم کودک همه ی مسائل مدرسه و بیرون از خانه را با والدین در میان بگذارد. که اگر احیاناً رفتار غیرمسئولانهای از او سرزده(کتک به دیگران وتوهین و...) یا مورد زورگویی قرار گرفته است، مطلع باشیم.

 بجایی توهین و تحقیر، اشتباهاتش محترمانه بیان کنیم. کمک کنیم که مسئولیت اشتباه و عذر خواهی از طرف مقابل را انجام دهد، تحت هیچ شرایطی و با تمام رفتارهای غیرمسولانهاش او را از جمع صمیمی خانواده طرد نکنیم. 

4-1) تقویت مهارت نه گفتن

برخی از والدین به فرزندان خود میآموزند که همیشه باید به حرف بزرگترها گوش کرد، این آموزش غلط سبب میگردد کودک خود را تسلیم هر نوع خواستهی آزار دهندهی افراد غریبه بکند همچنین این رویه فرد را مستعد قربانی شدن میکند، چرا که توان "نه گفتن" ندارد.

لذا لازم است که بچهها آموزش ببینند که به رفتارهای غیرمنطقی واکنش اجتنابی نشان دهند و "نه" بگویند. بهترین نحوه این آموزش؛ در قالب بازی است. حتی برای نهادینه کردن این امر بین خواهر و برادرها مسابقه آموزش "نه گفتن" طراحی کنید. که جواب های خود را بدون کوچکترین احساس گناه به شکل عبارت های چون، :«نه ممنونم»یا«در این خصوص من باید با خانواده ام مشورت کنم» یا جملهای چون«متشکرم از پیشنهادتون اما من نیازی به این تفریحات ندارم»بیان نمایند.علی الخصوص این مهارت برای فرد قربانی بسیار کارساز است.

انتهای پیام/