گوشه گیری و انزوا طلبی عارضه ای است که باعث می شود کودک و نوجوان از برقراری ارتباط با افراد در محیط خارج دوری کنند.
محققان گوشه گیری را حالتی منفی تعریف می کنند ، حالتی که افراد دائما ترجیح می دهند فعالیت های خودرا به تنهایی و بدون حضور دیگران انجام دهند.
کودکی که کمرو و گوشه گیر است ، معمولا از حضور در فعالیت های جمعی خودداری می کند و فقط تمایل دارد که با تک دوست خود که به او بسیار وابسته می شود ، اوقات خودرا سپری کند.
محققان هرنوع عزلت و تنهایی را گوشه گیری تلقی نمی کنند بلکه گوشه گیری زمانی حالت بیماری پیدا می کند که فرد از آمیزش با جمع و همنوعان بیزار و بیمناک باشد ، در اینگونه موارد اگر گوشه گیری به موقع درمان نشود به ظاهر شدن حالات شدید روانی و افسردگی منجر می شود.
گوشه گیری در دانش آموزان
انزوا و گوشه گیری در دانش آموزان می تواند به علت ترس از طرد شدن و یا مورد تحقیر قرار گرفتن باشد.
بعضی از دانش آموزان به علت داشتن روحیه ای حساس ، برای حفاظت از خود در برابر طرد شدن از جمع می گریزند و حتی خودرا از داشتن هم صحبت و دوست صمیمی محروم می کنند.
افراد گوشه گیر چه نشانه هایی دارند ؟
خجالت و سکوت ، احساس محرومیت و ناتوانی از برقراری رابطه با دوستان ، به تعویق انداختن انجام کارها و از این شاخه به آن شاخه پریدن ، بی حوصلگی ، کسالت ، احساس خستگی و پوچی ، کنار آمدن با وضعیت موجود ، اجتناب از رقابت ، بی علاقگی به درس ،عدم تمرکز حواس ، اختلال در خواب و خوراک از جمله مهم ترین نشانه هایی است که در افراد گوشه گیر ظاهر می شود.
نقش خانواده در گوشه گیری کودکان
پژوهش های مختلف نشان می دهد که کودکان گوشه گیر ، والدینی دارند که سعی می کنند رفتار اجتماعی فرزندشان را به شیوه ای مقتدرانه و به طور مستقیم کنترل کنند و یا با دخالت کردن مشکلات فردی اورا حمایت کنند.
راهنمایی و هدایت بیش از حد والدین به کودک اجازه نمی دهد مشکلاتش را با دیگران و به تنهایی حل کند.
این کنترل ها نه تنها استقلال کودک را محدود می کند و اورا از ارتباط و همکاری با همسالان محروم می کند بلکه مانع از رشد توانایی های اجتماعی در او می شود.
به علاوه والدینی که صمیمیت کمی با فرزندان خود دارند ، سرحال و بشاش نیستند و بیش از اندازه دستور می دهند ، زمینه را برای گوشه گیری فرزندان فراهم می کنند.
پیشگیری و درمان
حمایت های عاطفی ، سپردن مسئولیت های مناسب به کودک و نوجوان ،تشویق و زمینه سازی برای حضور کودک در فعالیت های جمعی و گروهی ، تقویت روحیه ی جرأت ورزی و تقویت مهارت های اجتماعی از جمله مهم ترین راهکارهایی هستند که برای پیشگیری و درمان این اختلال به کار می روند.