آموزش آنلاین و از راه دور چالش این روزهای دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان شده است. این نوع آموزش هر چند برخی از خانواده‌ها را راضی کرده است ولی به نظر می‌رسد زیرساخت‌های آموزش آنلاین به‌گونه‌ای نیست که جوابگوی حجم انبوهی از دانش‌آموزان باشد.
نرگس درودیان، خبرگزاری دانا، سرویس آموزش؛ این روزهای در فضای آموزش آنلاین خانواده ها وظیفه دارند بیشتر با هم باشند و فضای مدرسه را از حیث تعاملی و ارتباطی و یادگیری مهارت ها برای دانش آموزان ایجاد کنند.
به دنبال شیوع ویروس کروتا بخش های گوناگون جامعه و همه اقشار تحت تاثیر قرار گرفتند، اما می توان کرونا را نقطه عطفی برای آغاز تحولات در نظام آموزشی دانست. گرچه با تعطیلی مدارس و حضور دانش آموزان در کلاس های درس آنلاین، دغدغه والدین برای شیوع بیماری کرونا در یکی از پرخطرترین مراکز آموزشی کاهش یافت، اما از طرف دیگر این نگرانی را ایجاد کرد که شاهد ادامه تحصیل و روند یادگیری دانش آموزان با چالش هایی مواجه شود.
کمبودهای مشهود آموزش آنلاین دانش‌آموزان در فضای مجازی و نبود برنامه و راهکاری مشخص سبب شده که بسیاری از آموزگاران این روزها شرایط دشواری را در مسیر آموزش داشته باشند و به کیفیت مطلوب آموزشی دست نیابند.
آموزش تعطیل نیست
با این حال تعطیلی مدارس نمی‌تواند به معنای تعطیلی آموزش باشد. نظام آموزشی در هر کشوری تلاش می‌کند که به هر شکل ممکن از راه‌های موجود برای استمرار آموزش دروس و فعالیت‌های آموزشی استفاده کند. در عصر حاضر هم طبیعتاً بهره‌گیری از فضای مجازی و اینترنت بهترین موقعیت برای پوشش خلاء آموزشی ایجاد شده است. به همین دلیل این روزها آموزش از راه دور با استفاده از فضای مجازی مورد توجه نظام آموزش و پرورش قرار گرفته و دانش‌آموزان در خانه‌های خود مشغول آموختن دروس مختلف خود هستند.
در حال حاضر هزاران آموزگار در سراسر کشور مشغول ارائه نکات درسی در فضای مجازی هستند و کلاس‌ها از مدارس به داخل گوشی‌ها کوچ کرده است. اما کنترل کلاس‌های مجازی در شرایطی که زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم برای آموزش از راه دور وجود ندارد، کاری بسیار دشوار است که زمان فعالیت بسیاری از آموزگاران در منزل را نسبت به حضورشان در مدارس بیشتر کرد.
این وضعیت از سوی دیگر آنها را از نظر روانی و حتی جسمی هم تحت فشار بیشتری قرار داده است. تأکید آموزش و پرورش بر ارزیابی فعالیت آموزگاران نیز در این شرایط، بدون این که مشکلات زیرساختی برطرف شده باشد در بسیاری از آنان نگرانی‌هایی را بابت اعتبار جایگاه‌شان ایجاد کرده است.
این شرایط سبب شده که بسیاری از کاستی‌های نظام آموزشی کشور و کم‌توجهی به گسترش زیرساخت‌های الکترونیک در آموزش و پرورش این روزها بیشتر به چشم بیاید. موضوعی که در ساده‌ترین و مقدماتی‌ترین بخش‌های آموزش از راه دور دیده می‌شود و آموزگاران نیز به آن اشاره می‌کنند.
نقش آموزش و پرورش در ارزیابی آموزش های آنلاین
حالا که کرونا آموزش‌ها را حدود یک سالی است غیرحضوری کرده است شاید این «رغبت» بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته باشد و کم نباشند والدینی که باید دنبال فرزندانشان بدوند تا تکالیف خود را انجام دهند یا بازخوردی از آنچه آموخته‌اند ارائه دهند.
در این میان آموزش و پرورش هم سعی دارد طرح‌هایی را اجرا کند و مورد استقبال قرار دهد که بتواند به رغبت بخشی در دانش آموزان بیانجامد. طرح‌هایی که بتواند به افزایش یادگیری در پایه‌های یادگیری که خواندن و نوشتن است بیانجامد مثل بسته تحولی خوانا که قرار است با اجرای این طرح در جامعه آموزش ابتدایی، جایگاه جمهوری اسلامی ایران در آزمون بین‌المللی سواد خواندن و نوشتن ارتقا می‌یابد و دانش آموزان ایرانی به جایگاه واقعی خود در سطح جهانی دست پیدا کنند.
به گفته رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی طرح خوانا که در ۵ درصد مدارس ابتدایی کشور در حال اجراست، به دنبال ارزشیابی سنتی نیست بلکه انتظار می‌رود مهارت‌های نوشتن، خواندن، صحبت کردن و گوش کردن را که از اهداف این طرح است، در رفتار دانش آموزان محقق شود و تربیت دانش آموزانی با اعتماد به نفس بالا از نتایج اجرای این طرح باشد.
پیشتر نیز طرح بازی و یادگیری در دوره ابتدایی مطرح شد و حتی در مدارسی اتاق‌های قصه و بازی راه اندازی شد که عملاً در سال تحصیلی گذشته و سال تحصیلی که در آن قرار داریم این طرح به دلایل متعدد از جمله دوری دانش آموزان از مدارس به فراموشی سپرده شد که شاید یک غفلت در این میان این بود که آموزش‌های لازم به والدین برای ورود به بحث آموزش بازی و یادگیری ارائه نشده بود تا در این وانفسایی که عمده بار آموزش به عهده والدین است، از آن کمک بگیرند.
تأثیرات تکنولوژی بر یادگیری دانش آموزان
واقعیت این است که این روزها به دلایل متعدد از جمله سرعتی که تکنولوژی به ما تحمیل کرده و همچنین روی آوردن بیشتر به سمت تایپ تا نوشتن روی کاغذ حتی از سوی دانش آموزان، بدخطی شیوع بیشتری دارد. در این حدود یک سالی که ارتباط دانش آموزان در فضای مجازی بیشتر شده نیز می‌توان حدس زد که اوضاع بدتر هم خواهد شد. این در حالی است که ایرانیان از دیرباز بر خط خوش تاکید فراوان داشتند و پدر و مادرهای دانش آموزان امروز می‌توانند صفحات خط نستعلیق در کتاب‌های درسی و آموزش آن را به یاد بیاوردند. حتی داشتن خط خوش تا جایی در فرهنگ ما امری ستایش شده است که حتی در برخی مشاغل بدخطی افراد زبانزد می‌شود.
در یک نتیجه‌گیری می‌توان گفت، آموزش و پرورش بیش از گذشته نیازمند رفتن به سمت راه‌های خلاقانه برای رشد و پرورش عوامل فردی در میان دانش آموزان است و مهم‌تر این است که اولیا را به صورت مؤثر تری در طرح‌های خود وارد کند و بستر تحقق آنها به جای مدرسه، مدرسه و خانه در نظر بگیرد.
حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در این زمینه گفته است: هرچند آموزش مجازی فرصت‌های جدیدی را پیش روی معلمان، دانش آموزان و خانواده‌ها قرار داده است، لکن چالش‌هایی هم در پی دارد از جمله عدم امکان حمایت برخی از خانواده‌ها به دلیل سواد ناکافی و نمایان شدن بیش از پیش نابرابری شرایط دانش آموزان اشاره کرد. ما باید از مسئول آموزش بودن به مسئول یادگیری شدن تغییر نگرش دهیم و میزان یادگیری دانش آموزان را رصد کنیم و برای آن دسته از این عزیزان که یادگیری به شکل مطلوب محقق نشده است برنامه داشته باشیم. انتظار ما از معلمان و آموزگاران این است که با ارائه راهکارهای بهینه و عملی برای این پایش، ما را در رفع مشکلات و چالش‌های موجود یاری نمایند.
وی تاکید کرده است که معلمان مسئول یادگیری دانش آموزان هستند و نه فقط آموزش به آنها. این مهم نشان می‌دهد که امروزه بیش از هر زمان دیگری به عنصر خلاقیت در آموزش نیازمندیم و امید این است که طرح‌های مؤثر در یادگیری در هر سطحی از سوی معلمان ارائه و پیگیری شود.
