اهمیت غنی سازی اوقات فراغت کودکان و نوجوانان به ویژه در فصل تابستان از دغدغه‌های مهم والدین است، بنابراین انتظار می‌رود متولیان امر جهت برنامه‌ریزی و پیش‌بینی فعالیت‌های مفید و خلاقانه نهایت تلاش را به کار گیرند، چرا که در غیر این صورت به دلیل استفاده نادرست از فضای مجازی، می‌تواند زمینه گسترش آسیب‌های اجتماعی فراهم شود.
نازنین دادور، خبرگزاری
دانا، سرویس سبک زندگی؛ تابستان گرم، سرآغاز شور و نشاط نوجوانان و جوانان است، پس
از ۹ ماه تحصیل فصل تعطیلات بازی، شور، نشاط مسافرت، ورزش، مهارت‌آموزی و برای خود
بودن است.
در چنین ایامی دستگاه‌های مرتبط با اوقات فراغت برنامه‌هایی برای جذب مخاطبان تدوین می‌کنند، اما دومین سال پیاپی سایه شوم ویروس کرونا رشته شادی و نشاط را از هم گسیخته تا برنامه‌ای حداقل برای با هم بودن، هیجان و ورزش‌های گروهی را از جامعه بگیرد.
اگر چه ویروس چموش کرونا همه زیر ساخت‌ها و کارکرد اجتماعی گروه‌های جامعه را دچار اخلال کرده، اما باید پذیرفت دانش‌آموزان بیشترین آسیب را از منظر نقش آفرینی اجتماعی و مهارت‌آموزی متحمل شده‌اند.
روزهای سخت در خانه ماندن، زندگی و آموزش در فضای پرخطر مجازی، کم تحرکی، فرآیند اجتماعی شدن، آموزش ناکافی، رقابت پذیری واقعی، افت تحصیلی، رفاه طلبی، عدم برقراری ارتباط موثر، جامعه پذیری و ... دستاوردهای خانه نشینی و ویروس کرونا برای دانش آموزان بوده است.
حالا دومین تابستان کرونایی با روزهای گرم و خشک و قطعی برق از راه رسیده ودر سایه جولان کم خطر کرونا از گوشه و کنار خبرهایی مبنی بر برگزاری برنامه‌های اوقات فراغت می‌رسد.
اگر چه اوقات فراغت بخشی از زندگی همه اقشار جامعه است، اما رنگ ولعاب تابستان برای دانش‌آموزان قدری زیباتر و با اهمیت است، به ویژه آن که دوسال تحصیلی است که سر در گریبان فضای مجازی آموزش کرده و رفته رفته تار پود وجود دانش آموزان آمیخته با همکلاسی، مدرسه، معلم در قاب یک صفحه دیجیتال شده است.
بدون شک اوقات فراغت فرصتی کم نظیر است تا برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران تربیت، فرهنگ، اجتماع ، اقتصاد و حتی سیاست با برنامه‌های دقیق و کارشناسی شده علاوه بر ایجاد پویایی و نشاط اجتماعی، سلامت جسم و روح فرآیند اجتماعی شدن را در قالب‌های مختلف با هزینه کم پیشگیری به جای درمان فرا گیری کنند.
فرصتی که با بی‌برنامگی و کرونا هراسی در طول دو سال از دست رفته و هزینه‌های سنگینی بر پیکره جامعه وارد نموده است.
بهترین لحظه یادگیری فرزندان بیهوده هدر می رود
پدری که فرزند ۱۱ ساله دارد با بیان اینکه گل بود، اظهار کرد: ۲ سال تعطیلی مدارس و خانه مانی دانش آموزان به اندازه کافی حوصله والدین و فرزندان را سر برده است و این تعطیلات تابستانی بی برنامه نیز مزید بر علت شده است.
رضا عبداللهی در مورد نحوه پرکردن اوقات فراغت فرزندش با بیان اینکه کرونا اجازه انجام کار چشمگیر را نمی دهد، افزود: هر از گاهی پسرم در محوطه ساختمان دوچرخه سواری می کند و گاهی نیز به همراه پدر و مادر در پارک محله دوچرخه سواری می کند.
وی در مورد استفاده از کلاس های مجازی تابستانی با بیان اینکه ۲ سال آموزش مجازی حوصله بچه ها را سر برده و از کلاس های آنلاین خسته شده اند، گفت: از صبح تا شب در خانه ماندن هم حوصله والدین و هم حوصله خود بچه ها را سر می برد و باید متولیان امر در هر محله و پارکی برنامه های آموزشی و تفریحی را برای کودکان تدارک ببینند تا از فشارهای روحی و روانی و جسمی ناشی از کرونا تا حدی کاسته شود.
عبداللهی با بیان اینکه کودکان مان قربانی خاموش این روزها هستند، خاطرنشان کرد: آثار روحی و روانی این روزها در زندگی آینده بچه ها مشاهده خواهد شد و باید والدین و مسئولان دست در دست هم استرس را در کودکان کمتر کنیم.
مادری نیز که ۲ فرزند پسر ۱۰ و ۴ ساله دارد، گفت: این ۲ سال کرونا با همه سختی های روحی و روانی و اقتصادی، فشار تعطیلی مدارس و افتادن بار آموزش بر دوش مادران، توان و انرژی را از ما گرفته است و تعطیلات تابستانی و بی برنامگی بچه ها علاوه بر کسالت بچه ها والدین را نیز مستاصل کرده است.
فریده اکبری با بیان اینکه تنها تفریح فرزندم تماشای تلویزیون و گاهی بازی با تبلت است، اظهار کرد: تجربه یک ساله کرونا ایجاب می کرد که متولیان امر چاره ای برای اوقات فراغت دانش آموزان بکنند و ما در منطقه ای که هستیم نه آن چنان محیط مفرحی است و نه تلویزیون برنامه های آموزشی به درد به خوری دارد.
مادر دختر هفت ساله نیز با بیان اینکه به خاطر شرایط کرونایی در هیچ کلاسی نمی توانم فرزندم را ثبت نام کنم، افزود: تماشای تلویزیون و بازی با تبلت و هر از گاهی بازی در محوطه ساختمان تنها سرگرمی بچه ام است و به تازگی نیز در کتابخانه محله ثبت نام کرده ایم که گاهی برای مطالعه به آنجا می رود.
برای پر کردن وقت نوجوانان چه باید کرد؟
یک روانشناس با اشاره به اهمیت اوقات فراغت کودکان و نوجوانان و لزوم برنامه ریزی برای این ایام گفت: این روزها باید با سرگرمی های آموزنده و آموزش و تفریحات سالم برای فرزندان سپری شود و والدین نباید اجازه دهند این ایام فقط با بخور و بخواب بگذرد.
شراره رامبرزینی ، با اشاره به اثرات مخرب کرونا بر روح و روان کودکان و نوجوانان، گفت: برخلاف ظاهر این بیماری که عمدتا برای بزرگسالان خطرناک است، کرونا خطر پنهانی برای کودکان و نوجوانان داشته و موجب آسیب های بسیار روحی و روانی این قشر شده است.
وی افزود: کرونا باعث شده عمده کودکان و نوجوانان سمت افسردگی و اضطراب های ناشی از بیماری رفته و علت آن هم ناشی از عدم تحرک، عدم ارتباط موثر با دیگران و عدم حضور در فعالیت های جمعی مانند کلاس های درس و بازی است.
رامبرزینی تصریح کرد: در این شرایط ضروری است والدین توجه بیشتری به فرزندان خود داشته باشند و باید محیط خانه و زندگی را به نحوی مدیریت کنند که موجب ایجاد روحیه شادی و نشاط در فرزندان آنها شود.
رامبرزینی با اشاره به پایان گرفتن مدارس آنلاین و شروع اوقات فراغت کودکان و نوجوانان، گفت: بسیاری والدین چنین تصوری دارند که چون فرزندان آنها حضور فیزیکی در مدرسه نداشته تمام اوقات آنها به نحوی اوقات فراغت بوده که این تصور کاملا اشتباه است و باید بدانند که فرزندان آنها بی صبرانه منتظر شروع تعطیلات تابستانی بوده و انتظار دارند برنامه های ویژه و سرگرمی هایی که دوست دارند، در این تعطیلات برای آنها فراهم شود، بنابراین بسیار با اهمیت است که والدین برای اوقات فراغت و تابستان فرزندان خود برنامه ریزی داشته باشند.
رامبرزینی گفت: مهمترین اصل در خصوص اوقات فراغت کودکان و نوجوانان این است که نباید ساعت خواب و نوع خورد و خوراک آنها در این ایام تغییر کند. والدین باید نظم خواب را در ایام اوقات فراغت اعمال کنند، یعنی فرزند آنها باید راس ساعت مشخص به خواب رفته و راس ساعت مشخص بیدار شود و اینطور نباشد که چون مدارس تمام شده اجازه دهند فرزند آنها تا ظهر بخوابد.
رامبرزینی گفت: نکته مهم بعدی این است که والدین نباید اجازه پرخوری در ایام اوقات فراغت را بدهند و باید برنامه غذایی ساعت مشخص و نظم مشخصی داشته باشد تا از آسیب های جسمی بعدی به دنبال پرخوری پیشگیری شود.
این روانشناس تاکید کرد: والدین باید کودکان و فرزندان را در ایام اوقات فراغت در کارهای خانه شریک کنند و به آنها مسئولیت بدهند و این مسئولیت ها باید متناسب با سن و سال فرزند و میزان توانایی آنها تعیین شود، بطور مثال خرید تنقلات و اقلام خوراکی ساده را به فرزند خود بدهند یا برحسب سن و سال در انجام کارهای خانه مثل دستمال کشیدن، جارو کشیدن و... فرزندان خود را سهیم کنند تا برای کودکان و نوجوانان این تصور ایجاد نشود که اوقات فراغت یعنی آزادی کامل و تنبلی.
وی در خصوص برنامه های سرگرمی در روزهای اوقات فراغت و در شرایطی که هنوز خطر بیماری کرونا وجود دارد نیز گفت: با شیوع کرونا متاسفانه بسیاری والدین برای سرگرم کردن فرزندان خود رایانه و تبلت را تمام وقت در اختیار آنها قرار داده تا با بازی رایانه ای و انیمیشن و ... سرگرم شوند که این شیوه بسیار خطرناک و آسیب رسان است.
رامبرزینی گفت: اولین آسیب، آسیب جسمی به چشم و ستون فقرات کودکان و نوجوانان است و در ادامه با استفاده بسیار از وسایل الکترونیکی و یکجا نشینی، آسیب های روحی مانند استرس و اضطراب، پرخاشگری، کاهش تمرکز و... سراغ آنها می آید، بنابراین استفاده از این وسایل بجز مدت زمان محدود در طول روز توصیه نمی شود.
این روانشناس خاطرنشان کرد: والدین می توانند دراین ایام فرزندان خود را به دشت و کوه و محیط باز برده و لزومی ندارد حتما به پارک یا اماکن شلوغ بروند که خطر کرونا وجود داشته باشد.
وی افزود: در صورتی که امکان رفتن به کوه و دشت برای افراد مهیا نیست، والدین باید سرگرمی و بازی های جایگزین متناسب سن فرزندان خود در محیط خانه همچون نمایش خانگی، ادابازی، بازی اسم فامیل، بازی 20 سوالی و مشاعره انجام دهند.
رامبرزینی گفت: والدین می توانند در ایام اوقات فراغت، با فرزندان خود کاردستی درست کرده و یا مسابقات ورزشی که امکان انجام آن در محیط خانه فراهم است مثل گُل کوچیک در حیاط خانه یا شطرنج و فوتبال دستی و ... را انجام دهند.
این روانشناس افزود: برای انگیزه بیشتر حتی می توان با هماهنگی چند خانواده فامیل مسابقات ورزشی را برگزار کرده و فیلم آن را برای یکدیگر ارسال کنند و برنده مسابقه را در میان فامیل انتخاب کنند.
رامبرزینی گفت: همچنین والدین می توانند در این ایام در کنار فرزندان خود در صورت علاقه آنها باغبانی کرده و گل و گیاه بکارند و اگر مقداری خاک و شن و ماسه برای فرزندان خود و بویژه کودکان تهیه کنند، برای آنها سرگرمی خوبی خواهد بود.
