سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ از امروز آغاز و مدارس پذیرای قریب به ۱۵ میلیون دانش آموز خواهند بود؛ هرچند امسال نیز همانند سال گذشته و در پی پاندمی کرونا، آموزش ها غیرحضوری آغاز و هنوز مشخص نیست بازگشایی حضوری برای چه تعداد از مدارس، در کدام مناطق و از چه زمانی اتفاق خواهد افتاد.
به گزارش خبرگزاری دانا، هرچند ابهامات بازگشایی مدارس در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش و سردرگمی خانواده ها کمتر شده است اما همچنان پذیرش حضوری در مدارس به طور قطعی در هیچ استانی مشخص نشده و وزارت آموزش و پرورش قصد ندارد امسال نسخه واحدی برای همه مناطق کشور بپیچد؛ همانطور که سرپرست این وزارتخانه نیز هفته گذشته گفت که «تصمیم گیری برای حضور دانش آموزان در مدارس را به اولیاء و مربیان و مدیر مدرسه در هر منطقه، واگذار کرده ایم. سیاست ما این است در مدارسی که می‌توانیم با رعایت فاصله های اجتماعی، استاندارد مورد تأیید وزارت بهداشت را تأمین و حضور حداقلی دانش‌آموزان را مهیا کنیم.»
با اتمام واکسیناسیون فرهنگیان و آغاز واکسیناسیون دانش آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله از ۲۸ شهریورماه، بازگشایی حضوری مدارس قوت گرفته است؛ هرچند به گفته مدیرکل سلامت وزارت آموزش و پرورش آموزش حضوری در مهرماه در شهرهای بزرگ و مراکز استان ها کماکان منتفی است و سال تحصیلی با آموزش غیرحضوری آغاز می شود، ولی انتظار می رود از آبان ماه به تدریج شاهد بازگشایی مدارس به صورت حضوری باشیم.
طبق گفته رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش از ابتدای مهر مدارس کم جمعیت عشایری و روستایی به صورت حضوری و مدارس بزرگتر با جمعیت بالاتر به تدریج از آبان ماه به صورت بلوک بندی شده بازگشایی می شوند. و بنابر اظهارات وی در این زمینه اختیار به شورای مدرسه داده شده تا متناسب با شرایط و فضای فیزیکی دانش آموزان را گروه بندی کنند.
تمهیدات آموزش و پرورش برای بازگشایی مدارس
ثبت نامهای دیجیتالی اما ناقص
طبق اطلاعیه وزارت آموزش و پرورش بازگشایی تدریجی مدارس با ارزیابی‌های بهداشتی و حداکثر آمادگی با اولویت مدارس (روستایی و عشایری، کارگاهی و مهارتی) انجام و تعداد افراد در کلاس ها با احتساب ۱.۵ متر فاصله و ۲.۲۵ متر مساحت برای هر نفر در نظر گرفته خواهد شد. در بخش های عمومی نیز لازم است در مواجهه چهره به چهره فاصله ۱.۵ متر رعایت شود.
آموزش و پرورش و خانواده ها امسال برای نخستین بار ثبت نام الکترونیکی و غیرحضوری مدارس را تجربه کردند؛ حرکتی مثبت و ضروری در راستای تحول دیجیتال که با نواقصی همراه بود. طبق اعلام اخیر سرپرست وزارت آموزش و پرورش، میزان ثبت نام دانش آموزان در مدارس به بالای ۹۰ درصد رسیده و کتب درسی مورد نیاز دانش آموزان نیز به همین میزان در مدارس توزیع شده است.
طبق گزارش دریافتی تا ۳۰ شهریورماه، مجموع ثبت نام در دوره ابتدایی هشت میلیون و ۵۰۴ هزار و ۸۱۵ نفر (۹۷.۰۳ درصد)، مجموع ثبت نام در دوره متوسطه اول سه میلیون و ۳۹۶ هزار و ۵۷۳ نفر (۹۰.۹۷ درصد) و مجموع ثبت نام در دوره متوسطه دوم دو میلیون و ۴۶۷ هزار و ۷۱۱ نفر (۸۱.۵۳ درصد) است و جمع کل ثبت نام به ۱۴ میلیون و ۳۶۹ هزار و ۹۹ نفر ( ۹۲.۵۴ درصد) رسیده است.
امسال هیچ بخشی از کتابها حذف نمی‌شود
همچنین برنامه درسی آموزش غیرحضوری برای شرایط کرونایی از سوی سازمان پژوهش تدوین و به مدارس ابلاغ شده است که بر خلاف سال گذشته بخش هایی از کتاب درسی در آن حذف نشده بلکه محتوای کتاب درسی با تکیه بر مفاهیم، مهارت ها و ارزش‌های اساسی کتاب، سازماندهی مجدد شده است.
قطار آموزش بر ریل «شاد»؛ از قابلیتهای جدید آن تا اینترنت مجانی‌اش
مدارس از ابتدای مهرماه پذیرای دانش آموزان از بستر شاد شده اند. شادی که مولود شرایط کرونایی است و رفته رفته توانسته به عنوان بزرگترین اپلیکیشن بومی جای خود را در میان مخاطبانش باز کند. قابلیت هایی چون اتاق صوتی و سرویس آزمون ساز به نسخه جدید شاد افزوده شده و با توجه به کندی ها و نواقصی که داشت برای سال تحصیلی جدید ارتقا و افزایش سرعت نیز پیدا کرده این در حالیست که همانند سال گذشته اینترنت مصرفی شاد برای کاربرانش رایگان است.
به گفته سرپرست وزارت آموزش و پرورش یکی از مهمترین تغییرات نسخه جدید شاد، ارتقای زیرساخت های شاد است. داشبوردهای مدیریتی ایجاد شده که امکان نظارت دقیق تری را فراهم می‌کند. اضافه شدن مکالمات گروهی و ارتباطات صوتی ظرفیت جدید دیگری است که تعامل معلم و دانش آموز را بهبود می دهد. افزوده شدن مرورگر شاد نیز در دسترسی امن دانش آموزان به فضاهای علمی کمک می‌کند. بهبود عملکرد حضور و غیاب دانش آموزان، برگزاری آزمون ها با استانداردهای بالاتر نیز از قابلیت های جدید شاد است. همچنین مرکز مانیتورینگ شاد در شرکت همراه اول ایجاد شده که نظارت لحظه ای بر شبکه دارد و سرعت رفع مشکلات را بالا می برد.
وضعیت ورود معلمان جدید به مدارس
کمبود نیرو در وزارت آموزش و پرورش از جمله چالش های چندین ساله است که با وجود تمهیدات صورت پذیرفته هنوز به طور کامل مرتفع نشده است. این وزارتخانه با کمبود ۱۹۷ هزار نفری نیروی انسانی روبه رو است. گفته می شود در راستای رفع این مشکل در سال جاری مجوز جذب ۶۰ هزار نیرو اخذ شده و بیش از ۷۰ هزار فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان نیز از مهرماه وارد سیستم می شوند.
علاوه بر این، تمام نیروهای قرآنی، نهضت سوادآموزی، حق التدریس و مربیان پیش دبستانی مشمول قانون که دوره های مهارت آموزش را سپری کرده اند از ابتدای مهرماه استخدام خواهند شد. روش های مختلف جذب نیرو همانند سال گذشته به کار گرفته شده و به گفته رئیس مرکز نیروی انسانی این وزارتخانه، سال تحصیلی با آمادگی آغاز و نگرانی در این زمینه وجود ندارد.
فضای فیزیکی مدارس؛ از افتتاح کلاس های جدید تا وضعیت سرویس‌های بهداشتی
از جمله چالش های همیشگی نظام تعلیم و تربیت، فضای فیزیکی مدارس بوده است؛ محرومیت دانش آموزان مناطق دور دست از امکانات و فضاهای آموزشی مناسب از جمله نقاط تاریک و رنج آور تاریخ آموزش و پرورش محسوب می شود و وقوع ده ها حادثه ناگوار از فروریختن دیوار مدارس تا آتش گرفتن بخاری های ناایمن بر کارنامه عملکردی آموزش و پرورش نشسته است.
طی سال های گذشته تلاش هایی برای بازسازی سیمای مخدوش مدارس فرسوده صورت گرفته است، اما همچنان فاصله بسیاری با شرایط مطلوب دارد. سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور اقداماتی به منظور نوسازی بافت فرسوده و ساخت مدارس جدید انجام داده است و با افتتاح ۹۴۵۰ هزار کلاس درس جدید با زیربنای ۱.۵ میلیون مترمربع به استقبال بازگشایی مدارس می رود.
این در حالی است که در ابتدای سال ۱۴۰۰ و تا پایان اردیبهشت ماه، در مرحله نخست آماده‌سازی فضاهای آموزشی برای سال تحصیلی (۱۴۰۰-۱۴۰۱)، ۲۶۸ فضای آموزشی در قالب یک هزار و ۲۹۵ کلاس درس و زیربنایی بالغ بر ۱۸۰ هزار مترمربع با اعتبار ۱۰۰۰ میلیارد تومان بهره‌برداری شده است و تا پایان سال، مجموع کلاس‌های درس تحویلی به ۱۴ هزار و ۹۰۰ باب خواهد رسید. به این ترتیب می توان گفت که هر روز به طور میانگین ۳۱ کلاس درس با زیربنای حدود ۴۲۰۰ مترمربع در سطح کشور احداث، تجهیز و تحویل ادارات آموزش و پرورش شده است.
رخشانی‌مهر، معاون وزیر آموزش و پرورش در این باره به ایسنا گفت که امسال برای متناسب سازی مدارس به ویژه از نظر تجهیزات سرویس‌های بهداشتی حدود ۴۶۰ میلیارد تومان، تأمین اعتبار شده است. مسئولیت تجهیز مدارس فاقد سرویس بهداشتی برعهده سازمان نوسازی مدارس و مسئولیت انجام تعمیرات در سرویس‌های بهداشتی برعهده ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها است و امیدواریم با هماهنگی های صورت گرفته بتوانیم با آمادگی لازم به استقبال مهرماه برویم.
نحوه بازگشایی مدارس در مدارس کم جمعیت از اول مهر
۲۰۰۰ مدرسه سیار و نیمه سیار عشایری، سال تحصیلی را حضوری آغاز می کنند
محمدرضا سیفی، مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا، درباره روند بازگشایی مدارس در مناطق روستایی و عشایری اظهار کرد: از زمان شیوع کرونا مدارس تعطیل نشد، سلامت دانش آموزان بسیار مهم بود. در سال جاری نیز همین گونه است. ۶۶۴۳ مدرسه عشایری داریم. تعداد مدارس سیار و نیمه سیار یک سوم کل این آمار است. تصمیم بر این شد که مدارس سیار و نیمه سیار کلاس درس حضوری داشته باشد. تعداد دانش آموزان در این مدارس کم است و حدود چهار تا پنج دانش آموز در چادر و یا کانکس درس می خوانند.
وی افزود: عشایر کوچ رو هستند و جای ثابت ندارند. بنابراین حدود ۲۰۰۰ مدرسه سیار و نیمه سیار عشایری، سال تحصیلی را ۱۰۰ درصد به صورت حضوری آغاز می کنند. اما در مدارس ثابت عشایری چه می کنیم؟ ۹۶۷ مدرسه در مقطع متوسطه اول و دوم داریم. قرار بر این شد آموزش در مدارس ثابت که دارای حداکثر سه کلاس و تراکم حداکثر ۱۵ نفر باشند به صورت حضوری برقرار شود. آموزش در مدارس عشایری بالاتر از سه کلاس و بیش از ۵۰ دانش آموز نیز به گونه ای برنامه ریزی می شود که دانش آموزان حداقل دو روز در هفته از آموزش حضوری بهره مند شوند.
سیفی با تاکید بر اینکه تابع تصمیمات ستاد کرونا در مناطق هستیم و ممکن است در مناطقی روش های ترکیبی برای آموزش استفاده شود گفت: درست است که سال گذشته بسته های خودآموز برای مناطق محروم فرستادیم، اما اینها به خودی خود نمی توانند کار آموزش را انجام دهند. حتی مدرسه تلویزیونی هم قادر نخواهد بود نقش آموزش را برعهده بگیرد. ناچاریم حتما مدارس را بازگشایی کنیم.
نگران بازماندگی از تحصیل نیستیم
شناسایی و رصد دانش آموزان فاقد تجهیزات آموزشی
مدیرکل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در زمینه بازماندگی از تحصیل نگرانی نداریم، اما بدون شک ویروس کرونا تاثیر خودش را در مناطق عشایری و لازم التوجه گذاشته است. این دانش آموزان ابزار مناسب برای فعالیت در فضای مجازی نداشتند و حتی برخی دانش آموزان به صورت معمول، تلویزیون هم نداشتند.
وی درباره تهیه تبلت برای دانش آموزان کم برخوردار گفت: بر اساس توافق با قائم مقام وزیر در طرح هدایت قرار بر این شد اولویت اول با دانش آموزان عشایری و دوره ابتدایی باشد. سامانه ای طراحی شده که می توانند دانش آموزان را شناسایی و رصد کنند. مشخص شده است که کدام استان ها شرایط ناهنجاری دارند و کدام استان ها برخوردار هستند.
سیفی همچنین به اولیا توصیه کرد که امسال هم به صورت حداقل شیفتی کمک دانش آموزان باشند، مخصوصا پایه های اول و دوم که با چالش و مشکل رو به رو هستند و سواد در آنها نهادینه نشده و هیچ تصوری از محیط فیزیکی مدرسه ندارند. اولیا همانند سال گذشته همراه باشند.
وی ادامه داد: خوشبختانه با توجه به تزریق واکسن و بهتر شدن شرایط به نظر می رسد بسیاری از مشکلات برطرف شوند. خواهش می کنم اولیا امسال هم ارتباط شان را با مدرسه و آموزش فرزندانشان قطع نکنند.
میزان آمادگی و شرایط استانهای مختلف برای بازگشایی مدارس
در سال جاری تصمیم گیری پیرامون بازگشایی مدارس به استان ها تفویض اختیار و منوط به تایید ستاد کرونای مناطق شده است. در ادامه به تصمیم چند استان برای بازگشایی مدارس به عنوان نمونه اشاره خواهد شد:
هیچ مدرسه‌ای در «تهران» نمی‌تواند آموزش حضوری را آغاز کند مگر با تشکیل «کمیته سلامت» و اخذ مجوز
عبدالرضا فولادوند، مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران در آستانه بازگشایی مدارس با اشاره به آموزش غیر حضوری مدارس در مهر ماه و بازگشایی تدریجی از آبان گفته است که مدرسه‌ای نمی‌تواند از آبان آموزش حضوری را آغاز کند مگر با تشکیل کمیته سلامت در مدرسه و اخذ مجوزهای لازم. فراهم کردن زیرساخت‌ها و رعایت استانداردهای فضای ۲.۵ متر مربعی برای هر دانش‌آموز الزامی است.
فولادوند با اشاره به مدارس غیر دولتی تاکید کرده است که مدارس غیر دولتی تافته جدا بافته نیستند و رعایت قوانین برای تمام مدارس است. به هیچ وجه هیچ مدرسه‌ای حتی با تراکم کم دانش‌آموز، نمی‌تواند از اول مهر مدرسه را به صورت حضوری بازگشایی کند. با این وجود برای دانش‌آموزان پایه‌های اول و دوم ابتدایی و هنرستانی‌ها برنامه داریم.
فرصت ۴۵ روزه مدارس «خراسان شمالی» برای حرکت به سمت آموزش حضوری
مهدی مودی، مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی نیز اعلام کرده است که به دانش آموزان و مدارس ۴۵ روز فرصت داده شده تا از آموزش مجازی به سمت آموزش حضوری پیش بروند و مدیریت اقتضایی در دو هزار و ۱۲ مدرسه استان با محوریت شورای مدارس انجام شود. پوشش شبکه شاد در این استان ۸۰ درصد و ۱۰ درصد از متوسط کشوری بالاتر است.
به گفته وی برای ارتقای کیفیت آموزش نیازمند خرید ۱۳ کانکس و استقرار آنها برای دانش آموزان روستایی و عشایری هستیم که تأمین پنج مورد از آنها با کمک سازمان برنامه و بودجه استان در حال انجام است. سال گذشته نیز این کمبود را داشتیم اما عدم تأمین آنها سبب لغو شدن آموزش‌ها در این مناطق نمی‌شود.
مدیرکل آموزش و پرورش این استان به کمبود تبلت برای دانش آموزان نیز اشاره کرد و گفت: تا سال گذشته به ۶۵۰۰ تبلت نیاز داشتیم که ۱۵۰۰ عدد با کمک خیران تامین شد. امید است با ورود بیشتر خیران و مردم، این کمبودها برای دانش آموزان بی بضاعت استان رفع شود تا دلیلی برای عدم بهره مندی آنها از محتوای آموزشی مجازی در بستر شبکه شاد وجود نداشته باشد.
