نیکوتین ماده ی شیمیایی سمّی است که در گیاه تنباکو یافت میشود و با مصرف دخانیات و از طریق خوردن ، استنشاق یا تماس با پوست می تواند جذب بدن شود. در مقادیر زیاد ، نیکوتین می تواند منجر به مسمومیت و مرگ شود ، اما مهم ترین مشکل این ترکیب شیمیایی اعتیاد آور بودن آن است. به عبارت دیگر، این ماده نحوه عملکرد مغز را تغییر میدهد و افراد را به مصرف دخانیات وادار می کند.
فاطمه زمانی ، خبرگزاری دانا ، گروه سلامت ؛ نیکوتین ماده ی شیمیایی سمّی است که در گیاه تنباکو یافت میشود و با مصرف دخانیات و از طریق خوردن ، استنشاق یا تماس با پوست می تواند جذب بدن شود. در مقادیر زیاد ، نیکوتین می تواند منجر به مسمومیت و مرگ شود ، اما مهم ترین مشکل این ترکیب شیمیایی اعتیاد آور بودن آن است. به عبارت دیگر، این ماده نحوه عملکرد مغز را تغییر میدهد و افراد را به مصرف دخانیات وادار می کند.
عوارض جانبی نیکوتین بر سلامتی
کاهش عملکرد مغز
نیکوتین مانند انتقال دهنده های عصبی در مغز عمل کرده ، سیگنال های دوپامین را فعال میکند و از این طریق منجر به احساس خوشایند در مغز میشود. با مصرف بیشتر و طولانی مدت ، نیکوتین موجود در سیگار جای گیرنده های استیل کولین را در مغز می گیرد و تغییرات سوئی در آن ایجاد می کند که تحریک پذیری و اضطراب در هنگام ترک سیگار را باید یکی از این تغییرات دانست.
کاهش حجم مغز
بررسی ها نشان می دهد هرچه مدت طولانی تری سیگار بکشید ، مغز شما حجم بیشتری از بافت های حیاتی خودش را از دست میدهد.
سیگار در نواحی قشری مغز اثر میگذارد و احساس لذت ، تولید هورمون و عملکرد حافظه را تحت الشعاع قرار میدهد. هم چنین احتمال کاهش حجم مغز در افراد سیگاری وجود دارد که این وضعیت با افزایش سن تشدید شده و در نهایت ممکن است منجر به بروز علائم آلزایمر در مصرف کنندگان شود.
افزایش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
تحقیقات نشان داده است احتمال حمله قلبی در افراد سیگاری به ویژه در فاصله ی سنی 30 تا 50 سالگی ، 5 برابر افراد غیر سیگاری است. مونوکسید کربن موجود در دود سیگار، اکسیژن را از قلب و سایر اعضای حیاتی میگیرد و باعث سفت شدن سرخرگ ها و درنهایت گرفتگی جریان خون و حمله قلبی خواهد شد.
افزایش چین و چروک
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می تواند پوست را خشک و ملتهب کرده و ایجاد چین و چروک را سرعت بخشد. سیگار هم چنین موجب زرد رنگ شدن ناخن ها ، انگشت ها و دندان ها میشود.
سرطان
استفاده طولانی مدت از قلیان و پیپ سبب شیوع سرطان دهان و حلق میشود و خطر ابتلا به سرطان سینه را بالا میبرد. هم چنین زنانی که قبل از 20 سالگی یا حداقل 50 سالگی قبل از اولین بارداری سیگار کشیدن را آغاز می کنند ، بیش از سایر افراد در معرض خطر سرطان سینه قرار دارند.
اثرات کوتاه مدت نیکوتین
گاهی اوقات فرد در اثر زیاده روی در مصرف نیکوتین به مسمومیت با این ماده دچار میشود که علائم آن عبارتند از : تهوع ، استفراغ ، آب ریزش دهان ، سرگیجه و سردرد ، لرزش و عرق سرد ، افزایش فشارخون ، رنگ پریدگی و اسهال .
مسمومیت هم چنان با ناتوانی در تمرکز ، گیجی و اختلالات حسی همراه است . علاوه بر این نیکوتین ، چرخه خواب را مختل کرده و با کاهش میزان خواب عمیق در فرد ، منجر به بیدار شدن های مکرر در طول شب و احساس خستگی در طول روز میشود.
