آیا تا به حال به ماده‌ای حساسیت داشته‌اید؟ محرک‌ها باعث آزار پوست یا نقاط دیگر بدنتان شده‌اند؟ دست و پنجه نرم‌کردن با خارش و عوارض حساسیت‌های مختلف ساده نیست. احتمالاً برای رهایی از خارش یا وضعیت‌های ناخوشایند دیگر به دنبال بهترین دارو حساسیت و خارش بوده یا هستید.
نگار خلیلی؛ پایگاه خبری دانا، سرویس سلامت و سبک زندگی؛ پیش از هرچیز این را بدانید که اگر علائمتان شدید است، نیاز به مراجعه به دکتر پوست دارید. در این مقاله از مجله دکتردکتر هم فهرستی از داروهای مناسب برای رهایی از حساسیت و مشکلاتی مانند خارش پوستی را برایتان تدارک دیده‌ایم. بهترین دارو حساسیت و خارش پوست چیست؟ به این سوال در ادامه پاسخ خواهیم داد.
داروهای حساسیت و خارش بدن؛ آیا واقعا تاثیرگذارند؟
حساسیت پوستی از آن دسته مشکلاتی است که هرکسی به دلایل معلوم و نامعلوم امکان دارد به آن دچار شود. خارش بینی و کل بدن، آبریزش بینی، قرمزی و التهاب چشم و بسیاری از علائم دیگر، در بیشتر اوقات نشان از یک حس ناخوشایند و آزاردهنده مثل حساسیت و خارش پوست هستند. خوشبختانه وجود داروهای دارو و قرص حساسیت و خارش بدن باعث بهبود این علائم می‌شود.
حساسیت پوستی و در نتیجه آن خارش مشکلی است که برای کودکان و بزرگسالان به یک اندازه احتمال وقوعش وجود دارد. می‌گویند که همیشه بهترین راه‌حل، داشتن آگاهی درباره مشکل است؛ برای همین توصیه می‌کنیم تا در یکی از مقالات مجله سلامتی دکتردکتر درباره انواع حساسیت پوستی، دلایل، انواع و درمان آن بیشتر در این زمینه مطالعه کنید. خواندن این مطلب، مکملی بر این مقاله است.
مثل همیشه توصیه می‌کنیم که اگر هرگونه حساسیت پوستی غیرعادی در بدن خود مشاهده کردید، خیلی راحت با دریافت نوبت دکتر از دکتردکتر به متخصص پوست مراجعه کنید اما در ادامه، با 7 نوع از داروها و روش‌های متداول درمان حساسیت و خارش بدن آشنا شوید:
۱. آنتی‌هیستامین‌ها
بسیاری از حساسیت‌ها به واسطه موادی شیمیایی در بدن موسوم به هیستامین ایجاد می‌شود. داروهای ضدحساسیت با بهره‌مندی از ترکیباتی ضدهیستامینی سعی می‌کنند که اوضاع بدن را به حالت طبیعی برگردانند.
قرص‌ها و شربت‌ها
برای تهیه بعضی از انواع آنتی‌هیستامین خوراکی به نسخه نیاز دارید و بعضی از موارد هم بدون نیاز به دستور پزشک قابل خریداری هستند. برای رفع مشکلاتی مانند کهیر پوستی، تورم یا نشانه‌های دیگری از حساسیت پوستی می‌توانید از این داروها استفاده کنید.
یادتان باشد که برخی از آنتی‌هیستامین‌ها باعث خواب‌آلودگی و خستگی می‌شوند؛ بنابراین، اگر قصد دارید که فعالیتی نیازمند به هوشیاری انجام بدهید از مصرف آنها بپرهیزید. از جمله آنتی‌هیستامین‌های خواب‌آور باید به این‌ها اشاره کنیم:
- دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine)
- کلرفنیرامین (Chlorpheniramine)
از میان آنتی‌هیستامین‌ها، موارد زیر خواب‌آلودگی کمتری به همراه می‌آورند:
- ستیریزین (Cetirizine)
- دسلوراتادین (Desloratadine)
- فکسوفنادین (Fexofenadine)
- لووستیریزین (Levocetirizine)
- لوراتادین (Loratadine)
اسپری‌های و قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین هم برای حساسیت‌های نقاط مختلف بدن مانند بینی و چشم در بازار موجود است. از نمونه‌های اسپری آن می‌توانیم به آزلاستین (Azelastine) و از قطرات چشمی‌اش به کتوتیفن (Ketotifen) اشاره کنیم.
۲. داروهای ضداحتقان
بعضی از انواع حساسیت باعث بروز گرفتگی بینی و گلو می‌شوند. برای رهایی سریع از این مشکل می‌توانید از داروهای ضداحتقان استفاده کنید. این داروها می‌توانند باعث بروز خستگی، سردرد و بالارفتن فشار خون شوند.
اگر فشار خون بالایی دارید یا دچار مشکلات قلبی و عروقی هستید، نباید به سراغ مصرف ضداحتقان‌ها بروید. مبتلایان به آب سیاه یا پرکاری تیروئید هم نباید ضداحتقان مصرف کنند.
از جمله داروهای ضداحتقان معروف برای رفع گرفتگی بینی و گلو که می‌تواند در نتیجه بعضی از حساسیت‌های پوستی هم رخ بدهد باید به سودوافدرین (Pseudoephedrine) و تتراهیدروزولین (Tetrahydrozoline) اشاره کرد.
۳. کورتیکواستروئیدها
داروهای کورتیکواستروئیدی (Corticosteroid) با سرکوب التهابات ناشی از حساسیت می‌توانند به بهبود اوضاع پوست و نقاط دیگر بدن کمک کنند. این داروها در قالب قرص حساسیت و خارش بدن یا کرم‌های موضعی در بازار موجود هستند. برای حساسیت نقاط مختلف بدن، امکان استفاده از قطره‌های چشمی و اسپری‌های تنفسی این داروها هم وجود دارد. در میان موارد مختلف این نوع از داروها می‌توانید متناسب با مشکلتان به بهترین دارو حساسیت و خارش پوست برسید.
قرص‌ها و شربت‌ها
داروهای کورتیکواستروئیدی خوراکی برای درمان تمام انواع واکنش‌های آلرژیک شدید بدن کاربرد دارند. باید بدانید که مصرف این داروی حساسیت و خارش پوست برای مدتی طولانی عوارضی به همراه دارد.
از جمله عوارض مصرف کورتیکواستروئیدها در بلندمدت می‌توانیم آب مروارید، پوکی استخوان، ضعف عضلات، زخم معده، بالارفتن قند خون و تأخیر در رشد کودکان را نام ببریم. مصرف انواع قرص حساسیت و خارش پوست کورتیکواستروئيدی می‌تواند باعث بدترشدن وضعیت فشار خون بالا هم شود.
داروهای کورتیکواستروئیدی نیازمند به نسخه عبارت‌اند از:
- پردنیزولون (Prednisolone)
- پردنیزون (Prednisone)
- متیل‌پردنیزولون (Methylprednisolone)
با مصرف انواع قرص حساسیت و خارش پوست می‌توانید از عوارض آزاردهنده حساسیت دور شوید.
کرم‌های پوستی
انواع کرم‌های کورتیکواستروئیدی هم داروی حساسیت و خارش پوست هستند. با مصرف این کرم‌ها می‌توانید از واکنش‌های پوست به مواد حساسیت‌زا مانند خارش، قرمزی و پوسته‌پوسته‌‌شدن نجات پیدا کنید.
بعضی از انواع کرم‌های پوستی با درصد اندکی از مواد ضدحساسیت بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود هستند اما اگر قصد مصرف طولانی‌مدت دارید، باید حتماً نظر پزشک را جویا شوید. برای رسیدن به بهترین دارو حساسیت و خارش پوست و نواحی دیگر باید با پزشکان در تماس باشید.
از عوارض مصرف کرم‌های کورتیکواستروئیدی باید به تغییر رنگ پوست و آزردگی آن اشاره کنیم. مصرف بلندمدت دُزهای زیاد از داروهای این دسته‌بندی می‌توانند با نازک‌شدن پوست یا تغییرات هورمونی همراه باشند. از جمله کرم‌های کورتیکواستروئیدی موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
- بتامتازون (Betamethasone)
- دزوناید (Desonide)
- هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)
- مومتازون (Mometasone)
- تریامیسونولون (Triamcinolone)
۴. تثبیت‌کننده‌های ماست‌سِل
نوع دیگری از داروی ضدحساسیت و خارش پوست موسوم به ماست‌سل (Mast cell stabilizers) هم در بازار موجود است. این داروها اثر مواد شیمیایی سیستم ایمنی در پاسخ به عوامل حساسیت‌زا را خنثی می‌کنند.
مصرف این‌ها معمولاً خطری ندارد اما برای اثرگذاری باید در دوره‌ای نسبتاً طولانی استفاده شوند. از این داروها در زمانی بیشتر استفاده می‌شود که اثرگذاری آنتی‌هیستامین‌ها بالا نباشد.
اسپری‌های بینی
اسپری کرومولین (cromolyn) از داروهای بدون نسخه‌ای است که می‌تواند از عوارض حساسیت‌های مختلف کم کند.
قطرات چشمی
قطره‌های چشمی زیر با نسخه فروخته می‌شوند:
- کرومولین (cromolyn)
- لودوکسامید (Lodoxamide)
- ندوکرومیل (Nedocromil)
۵. ایمنی‌درمانی در مقابل عوامل حساسیت‌زا
روش ایمنی‌درمانی زمانی استفاده می‌شود که موارد درمانی دیگر نتیجه‌ای به همراه نداشته باشند. برای انجام آن هم به زمان‌بندی دقیق و قراردادن تدریجی بدن در معرض عوامل حساسیت‌زا نیاز است. در واقع، با چنین روندی سعی می‌شود که بدن در مقابل محرک‌ها، به ویژه مواردی مانند گرد و غبار که کنترل حضورشان دشوار است به نوعی هماهنگی محیطی برسد.
آمپول‌ها
برای اجرای ایمنی‌درمانی گاهی نیاز به تزریق مجموعه‌ای از آمپول‌ها نیاز است؛ معمولاً ۱ یا ۲ بار در هفته. بنا به شرایط هر فرد، دوز آمپول‌ها هفتگی یا هر دو هفته یک‌بار افزایش پیدا می‌کند. بیشترین دوز ممکن هم هر ۲ تا ۴ هفته یک‌بار در سال انجام می‌شود.
عوارض این آمپول‌ها شامل عطسه، احتقان و کهیر می‌شود. در بعضی از موارد نادر، امکان دارد که بدن به این آمپول‌ها واکنش آنافیلاکسی (anaphylaxis) نشان بدهد. این واکنش ناگهانی با تورم گلو و دشواری تنفس همراه است.
۶. داروهای بیولوژیکی
بهترین دارو حساسیت و خارش پوست می‌تواند درمیان داروهای بیولوژیکی پیدا شود. بعضی از داروها واکنش خاصی از سیستم ایمنی را هدف می‌گیرند و نمی‌گذارند که چنین چیزی از سوی آن در بدن رخ بدهد و حساسیت ایجاد کند.
این داروها در قالب آمپول استفاده می‌شوند. دوپیلوماب (dupilumab) از جمله این داروها است که حساسیت‌های پوستی را رفع می‌کند. داروی دیگری که در این دسته‌بندی است هم امالیزوماب (omalizumab) نام دارد و برای درمان آسم یا کهیر استفاده می‌شود. این داروها هم عوارضی دارند و باید با نظر پزشک مصرف شوند.
۷. آمپول اپی‌نفرین فوری
آمپول‌های اپی‌نفرین برای درمان آنافیلاکسی (anaphylaxis) استفاده می‌شوند. همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، آنافیلاکسی واکنشی خطرناک و ناگهانی از سوی بدن است که می‌تواند منجر به خفگی شود.
در صورت حساسیت‌داشتن به مواد خوراکی خاصی مانند بادام زمینی یا نیش زنبور، باید این آمپول تزریق شود. امکان تزریق آمپول‌های اپی‌نفرین از سوی خود فرد هم وجود دارد.
انواع داروی گیاهی برای حساسیت و خارش بدن
برای درمان حساسیت و خارش بدن توصیه‌هایی برای مصرف داروهای گیاهی هم وجود دارد. هرچند که توصیه می‌کنیم که اول با گرفتن نوبت دکتر به صورت آنلاین از دکتردکتر به متخصص پوست مراجعه کنید.
پزشک بعد از بررسی نشانه‌های ظاهری و پرس‌وجو درباره پرونده پزشکی، تست آزمایش تشخیص حساسیت پوستی را از بیمار به‌عمل می‌آورد و بعد درمان را تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها، انواع مختلفی دارند و واکنش بدن به هر کدام از آنها متفاوت است.
در میان توصیه‌های گیاهی موجود به موارد زیر نگاهی داشته باشید:
- آلوئه‌ورا
- ریحان
- بابونه
- گشنیز
- گزنه
- گل همیشه‌بهار
چند روش درمان خانگی حساسیت و خارش بدن هم وجود دارند. باید بدانید که این روش‌ها و مصرف داروهای گیاهی از نظر علمی تأییدشده نیستند. در نتیجه، امکان دارد که ضمن بهبود یک مشکل، عواض دیگری در شما نمایان شود. در هر حال، به دو روش زیر هم برای درمان خانگی حساسیت‌ها نیم‌نگاهی داشته باشید:
- جوی دوسر
- جوش شیرین
این‌ها می‌توانند بهترین دارو حساسیت و خارش پوست باشند و باعث از بین‌رفتن التهابات پوستی شوند.
جوی دوسر
در میان روش‌های سنتی، جوی دوسر هم می‌تواند بهترین داروی حساسیت پوستی باشد. برای استفاده از آن باید یک پیمانه پودر جوی دوسر را به آب ولرم وان حمام اضافه و آنها را خوب مخلوط کنید. وارد وان شوید و بدنتان را در آب غوطه‌ور کنید. بعد از ۳۰ دقیقه، بدن را با آب خنک آب‌کشی کنید.
جوش شیرین
برای تسکین خارش و عوارض حساسیت‌های پوستی می‌توانید از جوش شیرین هم استفاده کنید. ۴ قاشق غذاخوری جوش شیرین را با ۱۲ قاشق غذاخوری آب مقطر مخلوط کنید تا خمیری به دست بیاید. خمیر را روی نواحی دچار خارش و حساسیت بمالید. بعد از ۱۰ دقیقه، آن ناحیه از بدن را با آب سرد بشویید.
برای رسیدن به بهترین دارو حساسیت و خارش باید پزشکتان مشورت کنید
برای رسیدن به بهترین دارو حساسیت و خارش باید با پزشک مشورت کنید. یادتان باشد که حتی داروهای بی‌نیاز از نسخه هم عوارضی دارند و مصرف خودسرانه‌شان می‌تواند مشکلاتی در پِی داشته باشد. ضمن اینکه بعضی از انواع داروی حساسیت و خارش بدن با داروهای دیگر تداخلاتی دارند و ممکن است که مشکلاتی به وجود بیاورند.
