اهمیت تغذیه در دوران باداری؛
در دوران بارداری جنین رشد بسیار سریعی دارد و لازم است که مادر با تغذیه مناسب نیازهای تغذیه ای جنین خود را تامین کند.
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری دانا(دانا خبر)، فرشته فزونی کارشناس مسوول تغذیه معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن بیان اهمیت تغذیه مناسب در دوران بارداری گفت: خانم های باردار باید مانند سایر افراد خانواده هرروز از 5 گروه غذایی اصلی استفاده کنند و رعایت تعادل و تنوع در مصرف مواد غذایی اهمیت بسزایی دارد.
گروههای غذایی اصلی
گروه نان و غلات 11-7 واحد
وی در مورد اهمیت استفاده از گروه نان و غلات گفت: یک واحد معادل یک کف دست بدون انگشت، نان سنگک یا بربری یا 4 کف دست نان لواش یا نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته یا یک چهارم لیوان غلات خام) ترجیحا از نان های سبوس دار مانند سنگک استفاده شود. بهتر است برنج به صورت کته یا دمی پخته شود و به همراه حبوبات مصرف شود. غذاهایی مانند عدس پلو ، لوبیا پلو ، عدسی با نان پروتئین مناسبی را برای خانم باردار تامین می کند.
گروه میوه ها 5-4 واحد
وی در ادامه گفت: یک واحد معادل یک عدد میوه متوسط سیب ، پرتقال یا نصف لیوان میوه های ریز مانند توت ، انگور ، انار یا نصف لیوان میوه پخته یا کمپوت میوه یا یک چهارم لیوان میوه خشک یا سه چهارم لیوان آبمیوه تازه ) انواع میوه های تازه و یا میوه های خشک مانند کشمش ، خرما ، توت خشک ، انجیر خشک ، برگه هلو ، زردآلو یا آلوی خشک را می توان در میان وعده استفاده کرد. چون خود میوه دارای فیبر بیشتری نسبت به آب میوه است بهتر است به جای آب میوه ، میوه میل شود.
گروه سبزی ها 4-3 واحد
این کارشناس تغذیه در مورد مصرف انواع سبزیجات در دوران بارداری گفت: یک واحد معادل یک لیوان سبزی خام برگدار مانند اسفناج و کاهو یا نصف لیوان سبزی پخته یا یک عدد گوجه فرنگی و خیار یا نصف لیوان نخود سبز یا لوبیا سبز است.
روزانه از سبزی های تازه که به دقت شستشو و ضدعفونی شده اند مانند سبزی خوردن ، کاهو ، گوجه فرنگی و هویج همراه با غذا و یا به عنوان میان وعده و یا سبزی های پخته مانند نخود فرنگی ، لوبیا سبز ، کدو و ... در کنار غذا استفاده شود.
گروه گوشتها ، انواع گوشت قرمز ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزدانه ها 3 واحد
وی بابیان اینکه مصرف گروه گوشتها ، انواع گوشت قرمز ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزدانه ها در این دوران اهمیت بسزایی دارد، گفت: یک واحد معادل60 گرم گوشت لخم پخته به اندازه دوقطعه خورشتی یا نصف ران متوسط مرغ یا یک سوم سینه متوسط مرغ بدون پوست یا دو عدد تخم مرغ یا یک تکه ماهی به اندازه یک کف دست بدون انگشت یا یک لیوان حبوبات پخته یا یک سوم لیوان مغزدانه مانند فندق ، پسته ، بادام )
گروه شیر و لبنیات 4- 3واحد
فزونی در مورد استفاده از گروه شیر و لبنیات گفت: یک واحد معادل یک لیوان شیر یا ماست کم چرب یا 45 تا 60 گرم پنیر معمولی یا یک چهارم لیوان کشک یا 2 لیوان دوغ یا یک و نیم لیوان بستنی ) شیر را می توان به شکل ساده و یا داخل فرنی ، شیر برنج به عنوان میان وعده استفاده کرد. حتما از کشک پاستوریزه استفاده شود و قبل از مصرف حداقل 20 دقیقه جوشانده شود .اگر مصرف شیر سبب ایجاد نفخ و مشکل گوارشی می شود توصیه می شود معادل آن از ماست یا پنیر استفاده می شود.
مواد غذایی که باید در دوران بارداری کمتر استفاده شود
وی افزود: در دوران بارداری بهتر است برخی مواد غذایی کمتر استفاده شود مانندانواع چربی ها ، شیرینی ها و نوشیدنی های گازدار ، چای ، قهوه در گروه متفرقه قرار دارند که باید به طور کلی کم مصرف شوند.نمک باید کم مصرف شود ولی همان مقدارکم هم از نوع یددار و تصفیه شده باشد .
اهمیت ارزیابی وضعیت تغذیه در دوران بارداری
وی در مورد اهمیت ارزیابی وضعیت تغذیه در دوران بارداری گفت: در دوران بارداری ارزیابی وضعیت تغذیه بسیار مهم است که معمولا در معاینات بارداری توسط پزشک یا ماما انجام می شود. در این ارزیابی نمایه توده بدنی ، میزان وزن گیری ، مقادیر مصرف از گروههای غذایی و هم چنین مکمل های دارویی مورد بررسی قرار می گیرد.
گروههای غذایی اصلی
گروه نان و غلات 11-7 واحد
وی در مورد اهمیت استفاده از گروه نان و غلات گفت: یک واحد معادل یک کف دست بدون انگشت، نان سنگک یا بربری یا 4 کف دست نان لواش یا نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته یا یک چهارم لیوان غلات خام) ترجیحا از نان های سبوس دار مانند سنگک استفاده شود. بهتر است برنج به صورت کته یا دمی پخته شود و به همراه حبوبات مصرف شود. غذاهایی مانند عدس پلو ، لوبیا پلو ، عدسی با نان پروتئین مناسبی را برای خانم باردار تامین می کند.
گروه میوه ها 5-4 واحد
وی در ادامه گفت: یک واحد معادل یک عدد میوه متوسط سیب ، پرتقال یا نصف لیوان میوه های ریز مانند توت ، انگور ، انار یا نصف لیوان میوه پخته یا کمپوت میوه یا یک چهارم لیوان میوه خشک یا سه چهارم لیوان آبمیوه تازه ) انواع میوه های تازه و یا میوه های خشک مانند کشمش ، خرما ، توت خشک ، انجیر خشک ، برگه هلو ، زردآلو یا آلوی خشک را می توان در میان وعده استفاده کرد. چون خود میوه دارای فیبر بیشتری نسبت به آب میوه است بهتر است به جای آب میوه ، میوه میل شود.
گروه سبزی ها 4-3 واحد
این کارشناس تغذیه در مورد مصرف انواع سبزیجات در دوران بارداری گفت: یک واحد معادل یک لیوان سبزی خام برگدار مانند اسفناج و کاهو یا نصف لیوان سبزی پخته یا یک عدد گوجه فرنگی و خیار یا نصف لیوان نخود سبز یا لوبیا سبز است.
روزانه از سبزی های تازه که به دقت شستشو و ضدعفونی شده اند مانند سبزی خوردن ، کاهو ، گوجه فرنگی و هویج همراه با غذا و یا به عنوان میان وعده و یا سبزی های پخته مانند نخود فرنگی ، لوبیا سبز ، کدو و ... در کنار غذا استفاده شود.
گروه گوشتها ، انواع گوشت قرمز ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزدانه ها 3 واحد
وی بابیان اینکه مصرف گروه گوشتها ، انواع گوشت قرمز ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، حبوبات و مغزدانه ها در این دوران اهمیت بسزایی دارد، گفت: یک واحد معادل60 گرم گوشت لخم پخته به اندازه دوقطعه خورشتی یا نصف ران متوسط مرغ یا یک سوم سینه متوسط مرغ بدون پوست یا دو عدد تخم مرغ یا یک تکه ماهی به اندازه یک کف دست بدون انگشت یا یک لیوان حبوبات پخته یا یک سوم لیوان مغزدانه مانند فندق ، پسته ، بادام )
گروه شیر و لبنیات 4- 3واحد
فزونی در مورد استفاده از گروه شیر و لبنیات گفت: یک واحد معادل یک لیوان شیر یا ماست کم چرب یا 45 تا 60 گرم پنیر معمولی یا یک چهارم لیوان کشک یا 2 لیوان دوغ یا یک و نیم لیوان بستنی ) شیر را می توان به شکل ساده و یا داخل فرنی ، شیر برنج به عنوان میان وعده استفاده کرد. حتما از کشک پاستوریزه استفاده شود و قبل از مصرف حداقل 20 دقیقه جوشانده شود .اگر مصرف شیر سبب ایجاد نفخ و مشکل گوارشی می شود توصیه می شود معادل آن از ماست یا پنیر استفاده می شود.
مواد غذایی که باید در دوران بارداری کمتر استفاده شود
وی افزود: در دوران بارداری بهتر است برخی مواد غذایی کمتر استفاده شود مانندانواع چربی ها ، شیرینی ها و نوشیدنی های گازدار ، چای ، قهوه در گروه متفرقه قرار دارند که باید به طور کلی کم مصرف شوند.نمک باید کم مصرف شود ولی همان مقدارکم هم از نوع یددار و تصفیه شده باشد .
اهمیت ارزیابی وضعیت تغذیه در دوران بارداری
وی در مورد اهمیت ارزیابی وضعیت تغذیه در دوران بارداری گفت: در دوران بارداری ارزیابی وضعیت تغذیه بسیار مهم است که معمولا در معاینات بارداری توسط پزشک یا ماما انجام می شود. در این ارزیابی نمایه توده بدنی ، میزان وزن گیری ، مقادیر مصرف از گروههای غذایی و هم چنین مکمل های دارویی مورد بررسی قرار می گیرد.
