واردات آب از کشورهای همسایه در ایستگاه نهایی؛
سخنان شب گذشته ریاست جمهوری مبنی بر عزم دولت یازدهم برای خرید آب از کشورهای همسایه را می توان پایانی بر تردیدها در زمینه واردات آب به کشور دانست.
به گزارش خبرگزاری دانا (دانا خبر) بحث واردات آب از کشورهای همسایه به ویژه تاجیکستان که در یک سال گذشته با اظهارات متفاوت و حتی گاه متناقض مقامات دولتی، نمایندگان مجلس و نیز کارشناسان حوزه آب روبرو بوده است، با سخنان شب گذشته ریاست جمهوری در استان خراسان جنوبی، ابعاد جدی تری به خود گرفت.طرحی که 10 ساله شد!
ایده اولیه صادرات آب از تاجیکستان به ایران به 10 سال قبل بازمی گردد، زمانی که ایران نامه‌ای درباره صادرات آب به «امامعلی رحمان» رییس جمهور تاجیکستان ارسال و برای سرمایه‌گذاری سه میلیارد دلاری در پروژه انتقال آب این کشور به استان خراسان اعلام آمادگی کرد.
گزارش ها از لغو این پیشنهاد اولیه حکایت می کند اما در سال 2007 ایران و تاجیکستان قراردادی را برای صادرات آب از تاجیکستان به ایران امضا کردند و در واقع تا شروع سال 2013 تاجیکستان باید روزانه یک میلیارد متر مکعب آب آشامیدنی به ایران منتقل می کرد که این امر تاکنون محقق نشده است.
این بحث ها در حالی مطرح می شود که بحران آب و خشکسالی های پیاپی در منطقه خاورمیانه، برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس را هم به فکر واردات آب از کشورهای آسیای میانه انداخته و گمانه زنی ها برای ایجاد یک رقابت منطقه ای برای خرید و انتقال آب را افزایش داده است.
در اوایل سال جاری دفتر مطبوعاتی رییس جمهوری تاجیکستان در اطلاعیه ای از دیدار «عبدالله معتوق المعتوق» معاون امیر کویت و «امامعلی رحمان» رییس جمهوری تاجیکستان خبر داد و نوشت: مقام کویتی در این دیدار خواستار انتقال آب از تاجیکستان به کویت، در مقابل اختصاص سهمیه نفت برای طرف تاجیک شد.
واردات آب؛ آری یا نه؟
هرچند که موضوع واردات آب و انتقال بین حوضه ای آن با مخالفت بسیاری از کارشناسان محیط زیست مواجه شده است اما کاهش بارندگی ها و افت ذخایر آبی کشور، وزارت نیرو را به فکر استفاده از راهکارهای تازه از جمله واردات آب از کشورهای همسایه انداخته است. موضوعی که پیش از این به صورت تردیدآمیز در سخنان مسوولان این وزارتخانه ابراز شده است که از آن جمله می توان به گفته های وزیر نیرو در مرداد ماه امسال اشاره کرد.
چیت چیان با بیان اینکه در زمینه واردات آب باید مطالعات جامع، فنی، اقتصادی و محیط زیستی انجام شود که در حال انجام است، گفت: واردات آب وابستگی ایجاد می‌کند. ممکن است در صورتی که واقعا نیازمند واردات باشیم این کار انجام شود البته با تعاملاتی که با کشورهای همسایه داریم جوابگو خواهد بود.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو نیز در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانا، واردات آب از کشورهای همسایه را با وجود بهره وری پایین آب در کشور، توام با تامل توصیف کرد و گفت: مادامی که در کشور ما آبی که در بخش کشاورزی استفاده می شود تقریبا رایگان باشد و 93 درصد آب های تجدیدشونده پهنه داخلی سرزمین به این امور اختصاص یابد که با بهره وری بسیار کم همراه است، انتقال آب از مناطق دوردست باید با توجه بیشتری صورت بگیرد. آنچه که مسلم است اینکه فعلا در پهنه سرزمینی مان از منابع آب با بهره وری لازم استفاده نمی کنیم. لازمه هر انتقال آب چه در بین حوضه های مختلف چه بین کشورهای مختلف این است که از آن منبع در ابتدا به شکل درست استفاده کنیم و به بهره وری لازم برسیم.
دائمی با بیان اینکه هم اکنون در قالب موافقتنامه ای که در گذشته بین ایران و تاجیکستان بسته شده، این موضوع در حد مطالعه در حال انجام است. البته چنانچه انتقالی صورت بگیرد این منابع صرفا برای شرب و توسعه صنعت قابلیت توجیه دارد. مطالعات در این زمینه ایرادی ندارد ولی اقدام عملی تاکنون صورت نگرفته است.
پایان تردیدها
اما به نظر می رسد سخنان شب گذشته رییس جمهوری در خراسان جنوبی، حکایت از پایان فاز مطالعاتی و تصمیم جدی دولت یازدهم برای واردات آب از کشورهای همسایه دارد.
روحانی چهارشنبه شب در نشست خبری با خبرنگاران گفت: در برنامه های بلند مدت دولت بسیاری از استان ها نیاز به تامین آب از جاهای دیگر دارند و ما نیز به دنبال خرید آب از کشورهای همسایه و انتقال آن به استانها هستیم اما این امر نمی تواند در سال ۹۳ و ۹۴ محقق شود.
