از آموزش ساده یک املت تا نمایش فاخر یک پلوِ مجلسی، شبکههای اجتماعی دنیای آشپزی را دموکراتیک و در عین حال پیچیده کردهاند. این پلتفرمها در حال تغییر عمیق عادات غذایی ما هستند؛ هم میتوانند سفیر تنوع و سلامت باشند و هم مروج مصرفگرایی و استانداردهای غیرواقعی. اما در نهایت این ما هستیم که باید تعیین کنیم صفحه غذایمان را چگونه از این جهان بیپایان محتوا پر کنیم.
به گزارش پایگاه خبری دانا، گروه سلامت و سبک زندگی؛ در دنیای امروز، شبکههای اجتماعی از ابزارهای ارتباطی فراتر رفته و به بخشی جداییناپذیر از سبک زندگی تبدیل شدهاند. در این میان، عرصه آشپزی و غذا به یکی از پرمخاطبترین و پویاترین حوزههای محتوایی بدل گشته است. این موج جدید، تنها به اشتراکگذاری یک دستور غذا نیست؛ بلکه در حال دگرگونی فرهنگ غذایی خانوادهها و بازتعریف مفهوم "خوردن" و "پختن" است.
چشمهای از الهام یا سرچشمهای از اضطراب؟
کاربران با اشتراکگذاری عکسها و ویدیوهای غذا، خود را در نقش سرآشپزانی خلاق به نمایش میگذارند. این فرآیند، حس رقابت سالمی ایجاد میکند و دیگران را به تجربه کردن طعمها و تکنیکهای جدید ترغیب مینماید. مطالعات نشان میدهند مواجهه مکرر با محتوای آشپزی در شبکههای اجتماعی، میتواند به تغییر ترجیحات غذایی، افزایش اشتیاق برای پختوپز خانگی و گرایش به استفاده از مواد اولیه تازه و محلی بینجامد. این پلتفرمها بستری فراهم کردهاند تا خانوادهها به راحتی از تجربیات یکدیگر بیاموزند و دانش آشپزی خود را ارتقا دهند.
با این حال، روی دیگر سکه نیز قابل تأمل است. در حالی که الهامگیری از فضای مجازی میتواند بر تنوع غذایی بیفزاید، فشار برای تهیه غذاهای "اینستاگرامی" و ظاهری فاخر، ممکن است به استرس و احساس "کمبود" در میان افراد منجر شود. بنابراین، ضروری است که با آگاهی کامل، هم از فرصتهای این فضا بهره ببریم و هم از تهدیدهای آن در امان بمانیم.
تأثیرات مثبت: یک انقلاب غذایی دیجیتال
۱. گسترش ذائقه: بلاگرها و سازندگان محتوا، با معرفی دستورپختهایی از فرهنگهای گوناگون، پنجرهای به سوی دنیایی از طعمها گشودهاند. این دسترسی آسان به غذاهای ملل، دایره انتخابهای غذایی خانوادهها را به شکلی بیسابقه گسترش داده است.
۲. سفیران سلامت: بسیاری از اینفلوئنسرهای حوزه غذا، امروزه بر ترویج رژیمهای غذایی سالم، کمچرب، گیاهی و مبتنی بر مواد طبیعی تمرکز دارند. این محتواها میتوانند نقش مؤثری در ارتقای سواد تغذیهای و ترویج سبک زندگی سالم ایفا کنند.
۳. آموزش برای همه: ویدیوهای آموزشی مرحلهبهمرحله، آشپزی را به مهارتی قابل یادگیری برای همگان تبدیل کردهاند. این دسترسی دموکراتیک به دانش آشپزی، به افراد اعتمادبهنفس لازم برای آزمایش کردن را میدهد.
تأثیرات منفی: سایهای بر فرصتها
۱. تجملگرایی افراطی: برخی از محتواها با نمایش لوازم آشپزخانه بسیار گرانقیمت، مواد اولیه وارداتی نادر و سبکهای زندگی لاکچری، تصویری غیرواقعی و مصرفگرا از آشپزی ارائه میدهند که میتواند موجب ایجاد انتظارات غیرمنطقی و احساس نارضایتی در افراد شود.
۲. انتشار اطلاعات نادرست: متأسفانه، فضای شبکههای اجتماعی مملو از دستورپختها و توصیههای تغذیهای غیرعلمی است. نبود ناظر حرفهای بر این محتواها میتواند مخاطبان را به سمت انتخابهای غذایی نامناسب و حتی خطرناک سوق دهد.
۳. ترویج غذاهای ناسالم: در تقابل با جریان سلامت، برخی صفحات پرمخاطب، به ترویج غذاهای پرکالری، شیرینیهای بسیار چرب و نوشیدنیهای ناسالم میپردازند که میتوانند به گسترش مشکلاتی مانند چاقی و دیابت دامن بزنند.
تحقیقات چه میگویند؟
شواهد علمی نیز بر این تأثیرات دوسویه صحه میگذارند. برای مثال، مطالعهای در دانشگاه هاروارد نشان داد که بین زمان سپری شده در شبکههای اجتماعی و تمایل به انتخاب غذاهای ناسالم، رابطه مستقیمی وجود دارد. این مسئله عمدتاً تحت تأثیر تبلیغات هدفمند و نرمالسازی مصرف خوراکیهای کمفایده است.
سخن آخر: انتخاب آگاهانه، کلید بهرهوری
شبکههای اجتماعی در حوزه آشپزی، همچون یک چاقوی دو لبه هستند. آنها میتوانند منبع بیپایانی از الهام، آموزش و تنوع باشند، اما در عین حال قادرند مروج مصرفگرایی، استانداردهای غیرواقعی و اطلاعات غلط نیز باشند. مسئولیت نهایی بر عهده ماست: با نگاهی منتقدانه، محتوای ارزشمند را از زرد جدا کنیم، بر اساس نیازهای واقعی خانواده خود انتخاب نماییم و به یاد داشته باشیم که لذت یک غذای خوشمزه و سالم، به "کامل" بودن ظاهر آن در اینستاگرام وابسته نیست.
