در مناظره قیمت گذاری خودرو چه گذشت؟
به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانا(داناخبر)، هرچند در این مناظره از موضوع های بسیاری سخن رفت اما بیشتر مناظره به جنجال نمایندگان انجمن خودروسازان و جمشید پژویان گذشت.
انحصاری بودن صنعت خودرو
شروع برنامه مناظره دیروز با پخش مستندی از ساخت خودرو در کشور ایران بود. در این مستند با بیان اینکه در طول دو دهه¬ گذشته خودرو برای دوره¬ای کالای سرمایه ای به شمار می رفته و در دوره ای نیز کالای مصرفی به انحصار صنعت خودرو در ایران اشاره شد. هرچند که انحصاری بودن این کالا از سوی نمایندگان خودروسازان در مواردی نفی و در مواردی تایید می شد و با اشاره های مختلف شرکت کنندگان در مناظره انحصاری بودن خودرو بارها به چالش کشیده شد.
پس از پخش مستند دکتر جمشید پژویان، رییس شورای رقابت با بیان قانون برنامه و اصل 44 قانون اساسی گفت: به موجب بند 5 ماده 58 قانون اصل 44 قیمت گذاری خودرو بر عهده¬ی شورای رقابت است.
وی گفت: هرچند در برنامه های بعدی پنج ساله پنجم هم قوانین متناقضی تصویب شده است اما بنا به تبصره دیگری از همین قانون قوانین دیگر بالادستی باید با این قانون هماهنگ باشند و در صورت تصویب همچنان مرجع رسیدگی این قانون است.
دکتر ادیب، عضو سابق هیات علمی دانشگاه اصفهان به متن ماده 101 مبنی بر اینکه "بنابه قانون دولت در کالاهای یارانه ای، خدمات عمومی و انحصاری حق قیمت گذاری دارد." استناد کرد و افزود: دراین صورت و با توجه به تعرفه بالای 15 درصد (تعرفه واردات خودرو 45 درصد می¬باشد) خودرو کالای انحصاری است.
میرخانی رشتی، که خود در دهه¬ 60 شش سال مدیرعامل ایران خودرو بوده است به موضوع از زاویهای دیگر نگاه کرد و با بیان اینکه بیش از پنجاه درصد سهام خودروسازان خصوصی است افزود خودروسازان دولتی نیستند که دولت حق قیمت گذاری برای کالاهایشان را داشته باشد.
وی همچنین به شدت از دخالت های نابه جای دولت انتقاد کرد و نمونههایی از آنها را برشمرد. دستور راه اندازی کارخانه در ونزوئلا و مازندران بدون توجیح اقتصادی و زیانده کردن کارخانه، استخدام های بی مورد دولتی و تحمیل برخی سیاست ها از جمله مواردی بود که وی بدان پرداخت.
قیمت بدون تناسب با کیفیت
حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون صنایع در این مناظره با اشاره به تصویب قانون ارتقای کیفیت خودرو و اعمال سیاست های تشویقی و حمایتی برای صنعت خودرو به تلاش مجلس برای رقابتی کردن بازار و صنعت خودرو با تصویب قانون کاهش تعرفه اشاره کرد و گفت: در سال 88 و در بودجه¬ 89 قرار بود که برای رقابتی کردن بازار تعرفه از 90 درصد به 70 درصد برسد، اما با مخالفت های شدید خودروسازان روبه رو شدیم، از طرفی توصیه شد که به جای کاهش تعرفه برای رقابتی شدن ابتدا از قوانین ارتقای کیفیت شروع کنیم و سپس به کاهش تعرفه بپردازیم و بنابراین قانون ارتقای کیفیت در مجلس تصویب شد.
در قانون ارتقای کیفی و دیگر قوانین بالادستی خودروسازان ملزم بودند ایمنی و کیفیت خودروها را بالا ببرند اما هم چنان خودروسازان استاندارد ایمنی یورو 4 را اجرایی نمیکنند. خودروهای ساخت داخل دو برابر استانداردهای جهانی مصرف سوخت دارند و تصادف های جاده ای گویای ایمنی و کیفیت آنهاست.
محمدحسین ادیب با اشاره به کیفیت و مصرف سوخت در این مناظره گفت: ضرر سالانه از مصرف سوخت در کشور 15 میلیارد دلار و معادل 350 هزار بشکه نفت است.
وی در ادامه به قیمت خودرو در ایران با وجود کیفیت پایین انتقاد کرد و گفت قیمت خودرو در ایران سه برابر میانگین جهانی است.
مناظره نهایی و راه حل
در بخش پایانی برنامه مناظره¬ای میان پژویان و میرخانی برگزار شد. در این مناظره پژویان با بیان اینکه شورای رقابت مسوولیت قانونی برای قیمت گذاری دارد به وزیر صنعت معدن و تجارت توصیه کرد که در آغاز نقشه راه صنعت را تدوین کند تا چرخه های صنعت که از هم گسیخته است به هم پیوند بخورد و سپس فضای کسب و کار را بهبود بخشد. وی هم چنین گفت که شورای رقابت به همان میزان که در قیمت کنترل و نظارت می کند بر جلوگیری از ورشکسته شدن صنعت خودرو نیز نظارت خواهد کرد.
میرخانی دشتی نیز با بیان اینکه پیشنهادش به وزارت صنعت معدن و تجارت قیمت گذاری خودرو در حاشیه بازار است افزود در هیچ کجای دنیا قیمت گذاری به دولت واگذار نشده است. وی حمایت نشدن از صنعت خودرو را منتهی به ورشکسته شدن آن دانست و به انتقاد از دولت دهم در پرداخت نکردن وامی که به آنها وعده داده شده بود اشاره کرد.
انحصاری بودن صنعت خودرو
شروع برنامه مناظره دیروز با پخش مستندی از ساخت خودرو در کشور ایران بود. در این مستند با بیان اینکه در طول دو دهه¬ گذشته خودرو برای دوره¬ای کالای سرمایه ای به شمار می رفته و در دوره ای نیز کالای مصرفی به انحصار صنعت خودرو در ایران اشاره شد. هرچند که انحصاری بودن این کالا از سوی نمایندگان خودروسازان در مواردی نفی و در مواردی تایید می شد و با اشاره های مختلف شرکت کنندگان در مناظره انحصاری بودن خودرو بارها به چالش کشیده شد.
پس از پخش مستند دکتر جمشید پژویان، رییس شورای رقابت با بیان قانون برنامه و اصل 44 قانون اساسی گفت: به موجب بند 5 ماده 58 قانون اصل 44 قیمت گذاری خودرو بر عهده¬ی شورای رقابت است.
وی گفت: هرچند در برنامه های بعدی پنج ساله پنجم هم قوانین متناقضی تصویب شده است اما بنا به تبصره دیگری از همین قانون قوانین دیگر بالادستی باید با این قانون هماهنگ باشند و در صورت تصویب همچنان مرجع رسیدگی این قانون است.
دکتر ادیب، عضو سابق هیات علمی دانشگاه اصفهان به متن ماده 101 مبنی بر اینکه "بنابه قانون دولت در کالاهای یارانه ای، خدمات عمومی و انحصاری حق قیمت گذاری دارد." استناد کرد و افزود: دراین صورت و با توجه به تعرفه بالای 15 درصد (تعرفه واردات خودرو 45 درصد می¬باشد) خودرو کالای انحصاری است.
میرخانی رشتی، که خود در دهه¬ 60 شش سال مدیرعامل ایران خودرو بوده است به موضوع از زاویهای دیگر نگاه کرد و با بیان اینکه بیش از پنجاه درصد سهام خودروسازان خصوصی است افزود خودروسازان دولتی نیستند که دولت حق قیمت گذاری برای کالاهایشان را داشته باشد.
وی همچنین به شدت از دخالت های نابه جای دولت انتقاد کرد و نمونههایی از آنها را برشمرد. دستور راه اندازی کارخانه در ونزوئلا و مازندران بدون توجیح اقتصادی و زیانده کردن کارخانه، استخدام های بی مورد دولتی و تحمیل برخی سیاست ها از جمله مواردی بود که وی بدان پرداخت.
قیمت بدون تناسب با کیفیت
حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون صنایع در این مناظره با اشاره به تصویب قانون ارتقای کیفیت خودرو و اعمال سیاست های تشویقی و حمایتی برای صنعت خودرو به تلاش مجلس برای رقابتی کردن بازار و صنعت خودرو با تصویب قانون کاهش تعرفه اشاره کرد و گفت: در سال 88 و در بودجه¬ 89 قرار بود که برای رقابتی کردن بازار تعرفه از 90 درصد به 70 درصد برسد، اما با مخالفت های شدید خودروسازان روبه رو شدیم، از طرفی توصیه شد که به جای کاهش تعرفه برای رقابتی شدن ابتدا از قوانین ارتقای کیفیت شروع کنیم و سپس به کاهش تعرفه بپردازیم و بنابراین قانون ارتقای کیفیت در مجلس تصویب شد.
در قانون ارتقای کیفی و دیگر قوانین بالادستی خودروسازان ملزم بودند ایمنی و کیفیت خودروها را بالا ببرند اما هم چنان خودروسازان استاندارد ایمنی یورو 4 را اجرایی نمیکنند. خودروهای ساخت داخل دو برابر استانداردهای جهانی مصرف سوخت دارند و تصادف های جاده ای گویای ایمنی و کیفیت آنهاست.
محمدحسین ادیب با اشاره به کیفیت و مصرف سوخت در این مناظره گفت: ضرر سالانه از مصرف سوخت در کشور 15 میلیارد دلار و معادل 350 هزار بشکه نفت است.
وی در ادامه به قیمت خودرو در ایران با وجود کیفیت پایین انتقاد کرد و گفت قیمت خودرو در ایران سه برابر میانگین جهانی است.
مناظره نهایی و راه حل
در بخش پایانی برنامه مناظره¬ای میان پژویان و میرخانی برگزار شد. در این مناظره پژویان با بیان اینکه شورای رقابت مسوولیت قانونی برای قیمت گذاری دارد به وزیر صنعت معدن و تجارت توصیه کرد که در آغاز نقشه راه صنعت را تدوین کند تا چرخه های صنعت که از هم گسیخته است به هم پیوند بخورد و سپس فضای کسب و کار را بهبود بخشد. وی هم چنین گفت که شورای رقابت به همان میزان که در قیمت کنترل و نظارت می کند بر جلوگیری از ورشکسته شدن صنعت خودرو نیز نظارت خواهد کرد.
میرخانی دشتی نیز با بیان اینکه پیشنهادش به وزارت صنعت معدن و تجارت قیمت گذاری خودرو در حاشیه بازار است افزود در هیچ کجای دنیا قیمت گذاری به دولت واگذار نشده است. وی حمایت نشدن از صنعت خودرو را منتهی به ورشکسته شدن آن دانست و به انتقاد از دولت دهم در پرداخت نکردن وامی که به آنها وعده داده شده بود اشاره کرد.