تقریباً دو سال تحصیلی در کشورمان و در دنیا تحت تاثیر کرونا قرار گرفته و آموزش با چالشی جدی مواجه شده است؛ در این بین شاید بیشترین آسیب آموزشی را دروس مهارتی که قلب تپنده آموزش های هنرستانی است دیده اند.
نرگس درودیان، خبرگزاری
دانا، سرویس آموزش، در حال حاضر در ۷۰۰۰ هنرستان فنی و حرفه‌ای و کارودانش در کشور،
۹۴۰ هزار دانش‌آموز مشغول به تحصیل هستند که در واقع این تعداد شامل ۶.۵ درصد از دانش‌آموزان
کل کشور می‌شود.
برگزاری کلاس‌های حضوری دروس کارگاهی و عملی هنرستان با توجه به ماهیت مهارتی آنها یک ضرورت است، چرا که بدست آوردن شغل به آموزش عملی و مهارتی نیاز دارد.
برگزاری حضوری دروس کارگاهی و عملی هنرستان پس از کاهش شیوع ویروس کرونا و بازگشایی اصناف، یکی از مطالبه های جدی خانواده ها بود، چراکه یادگیری و ارزشیابی بسیاری از این آموزش ها در فضای مجازی وجود ندارد.
واقعیت این است که در هنرستان، عناوین بسیار متفاوت است. در این سال‌ها نیز در بحث هدایت تحصیلی تمام تلاش آموزش و پرورش سوق دادن بیشتر دانش آموزان به سمت رشته‌های فنی و حرفه‌ای بود که در دو گروه کاردانش و فنی حرفه‌ای ساماندهی می‌شدند. اما بیش از رشته‌های نظری در دوران کرونا این رشته‌های مهارتی و دانش آموزانش بودند که آسیب دیدند چرا که قرار بود روزهای تحصیل خود را به کسب مهارت در کارگاه بگذرانند و حالا درب‌های کارگاه‌ها بسته بود و نهایتاً همان دروس نظری برای تدریس آنلاین باقی مانده بود.
دروس عمومی که مشترک همه شاخه‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش است و ۲۲ عنوان است. شایستگی‌های غیرفنی که باز هم مشترک است و شامل ۵ عنوان است و ۶ کتاب هم شامل دروس پایه مشترک میان رشته هاست که شامل سه کتاب ریاضی یک کتاب فیزیک، یک کتاب شیمی و یک کتاب زیست است. اینها عناوینی است که برای همه بچه‌های کاردانش و فنی و حرفه‌ای مشترک است و به آموزش‌های تلویزیونی راه بردند.
سال تحصیلی ۹۸-۹۹ دروس فنی مجالی برای حضور در کارگاه‌ها آنطور که شایسته آموزش مهارت هاست پیدا نکردند و حتی با ادامه دار شدن بحث کرونا و کشیده شدن تعطیلات و مشکلاتش برای هنرستانی‌ها در سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ حتی بحث جهش تولید در هنرستان‌ها نتوانست راهی باز کند.
سال ۹۹ به خرداد که رسیدیم و بحث امتحانات، بار دیگر موضوع هنرستانی‌ها بر سر زبان‌ها افتاد. بنا به اعلام آموزش و پرورش «ارزشیابی دروس عمومی، شایستگی‌های غیر فنی و پایه فنی، مطابق بند ۱۶ به عهده معلمان و مدیران است. بدیهی است در دروس پایه فنی و شایستگی‌های غیرفنی حصول اطمینان از آموزش حضوری، غیر حضوری (مجازی) از پودمان‌های باقی‌مانده با معلمان مربوط خواهد بود.»
چالش‌هایی که در سال تحصیلی جدید هم برای فنی و حرفه‌ای ها رفع نشد
در تیرماه با توجه به احتمال پایان نیافتن کرونا در کشور رفع چالش‌های آموزش در هنرستان‌ها در روزهای کرونا را از آذرکیش پرسیدیم که وی با توجه به پیش بینی‌ها گفت همه استان‌ها در وضعیت قرمز نخواهند بود و متناسب با هر استان و وضعیت آن کارگاه‌ها دایر خواهد بود که البته در روزهای بعد با توجه به مصوبه ستاد کرونا مبنی بر تعطیلی مدارس کشور و برداشته شدن رنگ بندی ها عملاً این پیش بینی منتفی شد.
استدلال‌ها و راهکار جدید هم چاره ساز نشد
اما حالا استدلال جدیدی هم مطرح بود. اینکه حساب دروس کارگاهی از مدرسه و آموزش و پرورش جدا شود. مدیرکل دفتر فنی حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش بیان کرد: دروس عملی هنرستان در شرایطی که اصناف و کسب و کارها و فعالیت‌های اجتماعی در حال انجام است فعال خواهد بود و دروس غیرکارگاهی مثل شایستگی‌های غیرفنی و دروس عمومی بچه‌ها نیز در بستر شاد و مدرسه تلویزیونی تدریس می‌شود.
وی ادامه داد: ما تمهیدات خود را برای هر میزان تعطیلی که در پیش باشد در نظر گرفتیم. اگر بیش از دو ماه یا حتی بیش از چهار ماه نتوانیم کارگاه‌ها را برگزار کنیم از آنجا که هر هفته بچه‌های فنی حرفه‌ای دو روز کارگاه می‌رفتند و بچه‌های کاردانش سه روز پس از تعطیلات و در صورت امکان بازگشایی ما چند هفته به صورت پیوسته کارگاه‌ها را برگزار خواهیم کرد تا بچه‌ها عقب نمانند. حتی آئین نامه این اجازه را به ما می‌دهد دروسی که می‌ماند در تابستان ارائه شود و یا در پایه‌های بعدی دانش آموزان همزمان این دروس را بگذرانند.
به نظر می‌رسد با ادامه تعطیلی مدارس و دانشگاه ها به دلیل ماهیت دروس فنی و حرفه ای و کاردانش شاید همچنان بیشترین چالش‌ها متوجه تکمیل فرایند آموزشی این رشته‌ها باشد به گونه‌ای که اطمینان حاصل شود فارغ التحصیلانی با مهارت، خروجی این رشته هاخواهد بود. این روزها جریان هدایت تحصیلی نیز برقرار و ممکن است نگاهی به فرایند آموزش هنرستان‌ها با توجه به ماهیت کارگاهی و تقریباً غیرممکن بود آموزش‌های مجازی دروس کارگاهی آن در دوران تعطیلی مدارس به دلیل شیوع کرونا تأثیری مستقیم و غیرمستقیم در تمایل خانواده‌ها به این رشته‌ها ایجاد کند.
از همین رو لازم است که برای هنرستان‌ها جدای از فرایند عمومی تعلیم و تربیت و راه حل های معمول مثل آموزش مجازی، پروتکل بهداشتی جدی تری برای آموزش حضوری و جریان آموزشی تعریف کرد و این مهم را به صورت شفاف‌تری با خانواده‌ها در میان گذاشت. در صورت عملی نبودن شرایط آموزش حضوری در صورت تداوم بیماری کرونا و شدت گرفتن آن، باید به راه حل های خلاقانه تری برای آموزش در شاخه‌های فنی و حرفه ای و کاردانش اندیشیده شود.
