وصیت امیر المومنین علی علیه السلام به فرزندشان امام حسن علیه السلام/ بخش هشتم

دکتر حمیدرضا آیت اللهی، استاد فلسفه و ریبس سابق پژوهشگاه علوم انسانی نوشت: این متن در نهج البلاغه آمده است. همانگونه که می دانیم محدودیتهای نشر معارف در زمان مولا بسیار بود ولذا برای ماندگار شدنِ آن دستورالعمل های زندگی سعی می شد که در مختصر ترین کلام، مقصود خود را بگویند تا اندیشمندان بتوانند با حافظه خود در حفظ آنها توفیق یابند. اما در حال حاضر که امکانات نشر معارف فراوان گردیده است، ضرورت داشت که این توصیه ها در قالبی متناسب با ادبیات روز و کمی بدور از اختصار و قابل فهم تر برای جوانانمان تهیه گردد. ذیلا این نصیحت های مبتنی بر چکیده زندگی مولایمان در قالب بیان زمانه مان تقدیم می گردد.
.......پسر دلبندم،
اگرچه من به اندازه تمامی پیشینیان زندگی نکرده ام
و عمر من به اندازه مجموع آنها نبوده است
ولی چنان در کارهای آنها اندیشه کردم
و آثار و نتایج کارهای آنها را به دقت بررسی کردم
و شرح حال و وقایع روزگار آنها را به دقت وارسی نمودم که
اکنون مثل یکی از آنها شده ام
و گویی از اولین تا آخرینشان را زندگی کرده ام.
پس اکنون توانسته ام نکات ناب و پاک زندگی آنها را از تیرگی ها و کدورت های آن بازشناسم؛
و آن چه را که برای آنها منفعت آورده است از آن اموری که باعث ضرر و زیان آنها شده است تشحیص دهم.
پس اکنون برای تو از تمامی آن تجربه ها پاکترینش را برگزیده ام،
و زیبا ترینش را انتخاب کرده ام،
و دیگر تو را با امور ناشناخته و نامعلوم آن درگیر نمی کنم و از آنها دور می سازم.
این همان است که پدر دلسوز در حق فرزند عزیزش انجام می دهد و به آن توجه می کند.
پس هرچه در تربیت و رشد تو لازم بود گرد آورده ام تا زمینه رشد و تعالی تو را که پا در راه زندگی گذاشته ای
و با روزگار مواجه شده ای فراهم آورم.
تویی که جانت پاک است و نیتت سالم.
اولین کاری که برای رشد و تربیت تو کردم این بود که تو را با کتاب خداوند و اشارات و منظورهای آن مانوس کردم
و احکام عملی و حلال و حرام دین اسلام را به تو یاد دادم
و همه را هم از همین مسیر به تو آموختم.