«زلزله‌» اتفاقی طبیعی اما وحشت آور

معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله،در خصوص مناطق زلزله خیزکشور به خبرنگار گروه دانش خبر گزاری دانا (داناخبر)،گفت:دربررسی زلزله های اتفاق افتاده در کشور باید گفت،ایران به خاطر وجود گسل های موجود، یک منطقه زلزله خیز است و مناطق بندر هرمز در استان هرمزگان و شهر بندرعباس  را می توان ازمناطق خطرناک نام برد.
 
 
وی افزود:سه زمین‌لرزه‌ای که به ترتیب در 20کیلومتری اصفهان، گلپایگان و درود رخ داد و جمعیت بسیاری آن‌ها را حس کردند.بنابراین باید گفت که هرچند بزرگای این زلزله‌ها زیاد نبوده و خسارت خیلی زیادی هم برجا نگذاشته‌اند ولی به دلیل آن‌که تعداد بسیاری از مردم درگیر آن شدند و بعد روانی آن‌ها زیاد بود، نگرانی زیادی در مردم کشور به وجود آمد .
 
 دکتر زارع در پاسخ به این سوال که گسل‌های ایران به‌تازگی فعال شده‌اند و به همین دلیل باید هر روز منتظر آمدن زلزله در همه نقاط باشیم؟ خاطرنشان کرد: گسل‌های ایران همیشه فعال بوده و در مقاطعی خود را نشان می دهدند و گاهی هم آرامند،همچنین اتفاقاتی که رخ می دهد،هشدار‌ی است که باید بر روی داده‌ها و اطلاعات این زمین‌لرزه‌ها با دقت بیشتری کار کرد تا خود را برای رویدادهایی که می‌تواند در مناطق لرزه‌خیز و پرجمعیت رخ دهند ،آماده کند.
 
زلزله ها ی شدید زمانی خطرناک است که در مناطق پرجمعیت رخ دهد

معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله،در خصوص خطرناک بودن زلزله ها با درجه بالا گفت:زلزله های با ریشتر بالا زمانی خطر ساز خواهند بود که در مناطق پرجمعیت  رخ بدهند بنابراین زلزله ای مانند  زلزله‌ شهر بم با بزرگای 5/6 درجه با مقیاس ریشتر که 33‌هزار نفر در آن جان باختند و 500نفر کودک قطع نخاعی به‌جا ‌گذاشت و دیگر زلزله‌ای با بزرگای 7/7 ریشتر در منطقه‌ سراوان  که در آن فقط یک‌نفر کشته می‌شود. هر دو زمین‌لرزه‌های فلات ایران بودند، اما بی‌شک از رخداد دومی (زلزله با بزرگای 7/7 اخیر) باید خشنود بود تا از ریسک تلفات و خسارت‌های حادثه مشابه با رویداد زلزله 1382بم که همچنان در جای دیگری از کشور محتمل است .
 
وی تصریح کرد:: وقوع زلزله های بزرگتر از 7 ریشتر معمولا هر 10 سال یک یا دو بار در ایران رخ می دهد که این مساله با توجه به شرایط زمین شناسی ایران ، یک پدیده کاملا طبیعی است،همچنین زلزله های 3 تا 4 ریشتر هر روز در امتداد بیشتر گسل ها اتفاق می افتد که خیلی از آنها را احساس نمی کنیم و وقوع زلزله بین این دو هم با دوره های بازگشت های مختلف به طور مدوام در حال رخ دادن هستند.
 
مناطق آرام و دور از زلزله
دکتر زارع در خصوص مناطق آرامتر از نظر رخدادزمین لرزه افزود:منطقه سیرجان و سنندج از جمله مناطقی هستند که از این موضوع دورند وآرامش بیشتری از نظر تغییر شکل زمینی نسبت به دیگر مناطق کشور دارند،بنابراین این مناطق را تا حدی می توان از جمله شهرهای آرام نام برد.
 
تعدا زلزله ها مانند گذشته است


دکتر مهدی زارع  با اشاره به این مطلب که هیچ شاهدی مبنی بر تفاوت تعداد یا بزرگی زلزله ها در قیاس با گذشته در دست نداریم،گفت: بی شک هم استفاده از دستگاه های جدید و هم گسترش ایستگاه های لرزه نگاری در کشورمان سبب شده که از لحاظ آماری، طی سالیان اخیر زلزله های بیشتری و با دقت بالاتری به ثبت برسند اما این نکته به معنای افزایش تعداد لرزه ها نیست چرا که اصولا ایران سرزمینی لرزه خیز است. مثلا کافی است بدانیم که ۲۰ اردیبهشت سال ۷۶، گسلی که در منطقه زهان خراسان وجود داشته حرکت کرده و اکنون با گذشت پانزده سال از آن روز، طی روزهای گذشته حرکت دیگری در آن گسل به وقوع پیوسته و سبب بروز زلزله ای با قدرت ۵.۲ ریشتر شده است؛ مواردی از این دست بی شمار است.  
 
معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه بین المللی زلزله افزود: در خصوص این سوال که آیا ممکن است زمین لرزه ها ناشی از دخالت انسانی باشد و پدیده ای مانند انفجار در آن تاثیر داشته باشد؟ گفت: بله، ممکن است اما در سطح بسیار کوچک و محدود؛ یعنی شاید بتوان رد فعالیت های انسانی را در لرزش هایی با بزرگی ۱ یا ۱.۵ ریشتر دید اما دقت کنیم که یکی از نقاطی که در رصد زلزله ها مورد توجه قرار می گیرد، عمق کانون زلزله است. این در حالی است که باید پرسید آیا ممکن است بشر به این توانایی رسیده باشد که مثلا در عمق ۹ کیلومتری زمین در منطقه حومه ورزقان فعالیت داشته باشد؟ آن هم با دانستن این نکته که بیشترین عمقی که توسط بشر حفاری شده، مربوط به دو چاه حفاری شده در آمریکا است که ۹ و ۱۱ کیلومتر عمق دارند.  
 
 آیا رخداد زلزله فصل خاصی دارد


به گفته دکتر مهدی زارع ،دلایل تکرار زلزله های بالای چهار ریشتر در مناطق مختلف کشور و پس لرزه ها کاملا طبیعی است وباید و انتظار داشت که تا ماه ها ادامه داشته باشد و این موضوع به فصل مشخصی هم مربوط نمی شود زیرا در فصول مختلف زلزله هایی مانندزلزله بندرعباس در سال 1356 در اول فروردین،زلزله 20شهریور در کاکی بوشهر و زلزله آذربایجان در زمستان گذشته نمونه هایی از زلزله های رخ داده است که نشان دهنده این است که اتفاق زلزله مربوط به فصل خاصی نیست و در هر فصلی ممکن است به وقوع به پیوندد.
 
معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه بین المللی زلزله در پایان شهرهای پرخطر از نظر جمعیت در زمان زلزله را سه شهر تهران،تبریز و اصفهان دانست و گفت: این3 شهر چون از نظر تراکم جمعیت بالا هستند بنابراین اگر زلزله ای با ریشتر نسبتا بالایی رخ بدهد بالاترین خسارات و تلفات را هم خواهیم داشت./پایان پیام