محمد پژمان، معاون وزیر کشور و رییس سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور در گفت و گو با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا (دانا خبر) در خصوص بافت های فرسوده شهری گفت: در حال حاضر بافت های شهری به چند دسته تقسیم بندی می شوند. اولین دسته فضاهای خالی درون شهرها هستند که این بافت ها جنبه توسعه ای دارند و به شهرها متصل می شوند. دسته دیگر بافت هایی هستند که با برنامه شکل می گیرند. بخشی دیگر ممکن است با برنامه شکل گرفته باشد اما هنوز فرسوده هستند اما غالبا شکل گیری بافت های فرسوده در طول زمان به طور ارگانیک بوده و مسبوق به یک سابقه قبلی نبوده است. بخش دیگر هم بافت ها و سکونتگاه های غیر رسمی است که بدون رعایت هر برنامه، ضابطه و مقرراتی شکل گرفته اند.
وی افزود: طبیعتا بخش های توسعه ای طبق برنامه، روال خود را ادامه می دهند و در آنها ساخت و ساز صورت می گیرد. ساختمان هایی هم که عمر مفیدشان باقی مانده است و نیاز به تجدید حیات دارند، هیچ مانعی پیش رویشان نیست. تنها مانع و مشکل ما سکونتگاه های غیر رسمی بافت های فرسوده است.
وی تصریح کرد: دخالت و دستکاری در این بافت می تواند زندگی بسیاری از خانواده های این بافت ها را تحت شعاع خود قرار دهد. در ضمن وضعیت اقتصادی و درآمدی این خانوارها، کار نوسازی این بافت ها را دچار مشکل کرده است زیرا اغلب مردمان این بافت ها را قشر متوسط و کم درآمد تشکیل می دهند.
مشوق های قانونی و تسهیلات دولتی راه به جایی نبرده است
وی بیان کرد: ما در گذشته طرح آمایش سرزمین داشتیم که تمام فرصت ها و مزیت ها و چالش های پیش رو و میزان و رشد جمعیت کشور را کاملا شناسایی می کرد. ما باید دوباره این طرح را احیا کنیم و جدی بگیریم. اجرای این طرح می تواند از توسعه و ایجاد سکونتگاه های غیر رسمی جدید پیشگیری کند. این طرح بر استفاده از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود کشور تکیه دارد.
وی گفت: ما با طرح آمایش سرزمین می توانیم قبل از توسعه فضای شهری از متروکه و مخروبه شدن بافت هایمان جلوگیری کنیم و با نوسازی این بافت ها از آسیب ها و نابه سامانی هایی که گریبانگیر شهر است، پیشگیری کنیم.
مساله فرسوده بودن بافت های شهری نگران کننده است
سردار مرتضی طلایی، نایب رییس شورای اسلامی شهر تهران نیز در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار گروه دانش خبرگزاری دانا گفت: مساله احیای بافت های فرسوده شهری یک مساله ملی و طرح کلان و کار بین بخشی در بین شهرداری ها، دولت، نظام بانکی، وزارت راه و شهرسازی و از همه مهمتر خود ذی نفعان (همان مردمان ساکن این محله ها) است. اگر تمام این بخش ها دست به دست هم دهند، این مشکل بزرگ جامعه طی یک دوره 4-5 ساله حل خواهد شد.
وی در خصوص چالش های پیش روی این طرح افزود: در حال حاضر ما برای اجرای این طرح کلان با دو چالش بزرگ مواجه هستیم. نخست اینکه ایجاد یکپارچگی بین این دستگاه ها یک اراده ملی می طلبد که هنوز این مساله رخ نداده است. دوم اینکه متاسفانه ما مردمان را به عنوان ذی نفعان این مساله نمی بینیم و فکر می کنیم که می توانیم به آنها بگوییم از این مکان به مکان دیگر نقل مکان بکنند. در صورتی که نسبت به تعلق خاطر این مردمان غافل هستیم. این مردمان دوست ندارند به راحتی جابه جا شوند.همچنین مساله فرسوده بودن بافت های شهری بعضی از مناطق به دلیل رخ دادن حوادث غیر مترقبه ای مانند زلزله نگران کننده است بنابراین نیاز است یک بازنگری در نوع بازسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری در نظر بگیریم.
تسهیلات شورای شهر برای بازسازی بافت های فرسوده
وی درباره تسهیلات شورای شهر برای نوسازی بافت های فرسوده گفت: ما اقدامات خیلی خوبی پیرامون این مساله در شورای شهر تهران انجام داده ایم از جمله اینکه هیچ پولی بابت نوسازی از کسی دریافت نمی کنیم و سیاست های تشویقی مانند دادن یک طبقه و تراکم اضافه را نیز اعمال می کنیم.
وی تصریح کرد: همچنین ما در این منطقه خانه های 28 متری داریم که ساکنان این منطقه راضی به فروش خانه هایشان نیستند. ما اگر به این افراد بگوییم سیاست تجمیع ریز دانه ها چه دستاوردهایی دارد حتما این افراد برای اجرای چنین سیاستی قانع خواهند شد.
وی اظهار داشت: نکته مهم این است که بازسازی و نوسازی بافت های شهری نباید به از دست دادن هویت محل های شهری منجر شود مثلا ما هنگام اجرای بزرگراه امام علی(ع) شیوه ای به کار بردیم تا مانع فروپاشی هویت ملی و محلی آن بافت شود. ما این بزرگراه را در سطحی پایین ساختیم تا دسترسی دو طرف بافت فرسوده شهری همچنان برقرار باشد.
