شناخت سلامتی و سیستم ایمنی

فاطمه سادات زاهدی ، کارشناس ارشد مشاوره ، پایگاه خبری دانا ، گروه سلامت و سبک زندگی ؛ سلامتی حالتی از آسایش و رفاه کامل جسمی روانی اجتماعی و معنوی و بزرگترین نعمت و هدیه خداوند است، سلامتی یعنی اینکه تمام افعال بدن سیر طبیعی خود را داشته و خالی از هرگونه اختلال و نقص باشند. معمولی ترین بعد سلامت جسمی است و ابعاد روانی و اجتماعی و معنوی در مراتب بالاتری هستند، دستگاه های ایمنی و دفاعی مهمترین نقش را در ایجاد ارتقا و حفظ سلامتی بر عهده دارند. دستگاه ایمنی دفاعی بدن اگر به قاعده درست و به اعتدال عمل کنند خوب است لذا ضعف یعنی تفریط و شدت( افراط) در عملکرد این سیستم هردو زیان بار است.

از کجا بدانیم سیستم ایمنی بدنمان قوی است و از چه راههایی می توان این سیستم را تقویت کرد

 به گفته ی متخصصان عفونی : در سطح پوست بدن، دستگاه گوارشی از دهان تا مقعد و برخی نواحی دیگر، بی‌شمار میکروب وجود دارند که از آنها به عنوان فلور طبیعی بدن نام می بریم، وقتی ساختار ایمنی _دفاعی بدن سالم است این فلور طبیعی نه تنها ضرر ندارد بلکه مفید هم است اما در حالات ضعف ایمنی، میکروبها به عنوان عفونت های فرصت طلب موجب ایجاد بیماری های مختلف می شوند. ضعف ایمنی می تواند مادرزادی، ژنتیکی و یا اکتسابی باشد، در موارد شدید ادامه حیات مقدور نیست و منجر به مرگ می شود،ضعف ایمنی بسته به نوع و شدت آن می‌تواند منجر به بروز تعداد فراوانی بیماری های متفاوت شود از عفونت های ویروسی، باکتریایی، قارچی و انگلی تا بروز سرطان‌های مختلف و بیماری های دیگر.

اگر ایمنی بدن بیش از حد فعال شود منجر به بروز بیماری‌های خود ایمنی و واکنش های آلرژیکی می شود مثل بیماری لوپوس، بیماری آرتریت روماتوئید، دیابت، بیماری های آلرژیک و گروه وسیعی از بیماریهای روماتولوژیک… در این موارد سیستم ایمنی از حالت اعتدال خارج شده به سلول ها و اجزای خودی حمله می کند. گلبول های سفید با انواع متعدد آن، گره های لنفاوی، طحال لوزه ها، مغز استخوان، پوست، غشاهای مخاطی و کبد این اعضا ضمن اینکه هر کدام وظایف ویژه و خاص خود را دارند در ارتباط و تعامل با هم عمل می‌کند و این هماهنگی با بسیار پیچیده و عمیق است و هنوز هم ابعاد آن کاملا شناخته شده نیست .

 پوست اولین خط ایمنی_ دفاعی بدن را دارد، غشای مخاطی، مجاری تنفسی، گوارشی، ادراری_ تناسلی مواد و آنزیم های موجود در عرق بزاق و همچنین ترشحات واژن همگی در ایمنی و دفاع بدن نقش ایفا کرده و میکروب ها را از بین می برند. اغلب افرادی که دچار ضعف ایمنی هستند احساس بیماری و کسالت دارند، همیشه حالاتی شبیه سرماخوردگی دارند، همچنین بالا بودن سطح استرس و اضطراب، التیام کند یا عدم التیام زخم های بدن، ابتلا به عفونت‌های مکرر و متعدد، وجود مشکلات گوارشی زیاد مانند اسهال، نفخ، یبوست، احساس خستگی دائم از جمله علائم ضعف ایمنی بدن است. وجود برخی بیماری‌های ارثی، ژنتیکی و اختلالات نقص ایمنی اولیه، برخی بیماری های اکتسابی، رژیم غذایی نامناسب، کمبود ریز مغذی ها، کمبود ویتامینها، کم خوابی، مصرف سیگار و دخانیات و الکل، استرس، بی‌تحرکی، احساسات و نگرش منفی، گروه قابل توجهی از داروها از جمله داروهای شیمی درمانی و کورتون ها را از عوامل ایجاد کننده ضعف در سیستم ایمنی بدن است .                           راههای تقویت سیستم ایمنی

داشتن یک رژیم متعادل و سالم، به اندازه کافی خوابیدن، ورزش منظم و داشتن تحرک لازم و کافی، کنترل درست استرس‌ها، پختن کامل گوشتها، عدم مصرف سیگار و دخانیات و داروهای غیرمجاز، واکسیناسیون مناسب و به موقع، داشتن وزن مناسب، شستن مرتب دست‌ها و بهداشت عمومی، استفاده لازم و کافی از میوه و سبزی ها باعث ایجاد ایمنی خوب و تأمین سلامتی در بدن می شود. بهترین راه تأمین ریز مغذی ها و ویتامین ها داشتن رژیم غذایی مناسب به ویژه مصرف متعادل سبزی و میوه است البته مصرف بی‌رویه املاح و ویتامین‌ها نه تنها مفید نیست بلکه گاه زیانبار بوده و موجب مسمومیت می شود.